Hoe je betrokkenheid creëert in de wijk

En ineens staan we midden in een enorme mensenmassa! Wat is hier aan de hand? Het is een gedrang van hier tot Tokyo! Uiteindelijk ‘moeten’ we TOCH bij 1 van de vele muurschilderingen in Georgetown, Maleisië, in de rij staan voor het maken van een #selfie. Deze muurschilderingen zijn onderdeel van de “Street Art-tour”. De bedenkers, Think City, gooien hoge ogen met dit project. Mensen komen vanuit de hele wereld naar Georgetown om hier hun #selfie te maken! Deze levendige ‘street art scene’ is begonnen in 2008 toen de stad door UNESCO is uitgeroepen als een World Heritage Site. In die tijd was Georgetown nog 1 grote bouwval. Georgetown heeft de weg omhoog gevonden. We zien hoe Think City met de bewoners en samenwerkt en met andere partijen de kracht uit de stad weer naar boven heeft gehaald.

Samen met mijn vriend reis ik door Azië. We zijn nu in Georgetown op ‘Street Art Tour’. We zien, voelen en ervaren hoe de energie van onderop (van buurtbewoners en gewone mensen) en uit de achterbuurten van Georgetown daadwerkelijk de kracht uit de stad naar boven haalt.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Een wijk waar je trots op bent

 

Het is even de vraag of wij zo’n ‘gekte’ willen, als in Georgetown, nu de toeristen Amsterdam plat lopen. Dit blog gaat niet over MEER TOERISTEN, maar om meer betrokkenheid te creëren in de wijk. Het gaat er vooral om hoe je samen met bewoners een buurt weer in balans krijgt en waar ruimte is voor iedereen. Waar je samen oud wilt worden. Een wijk waar je trots op bent. Er zijn nog genoeg buurten in Nederland waar je nog niet dood gevonden wilt worden. Voor al deze buurten doe ik dit pleidooi

Georgetown is tot de nok gevuld met culturele en nationale kunstschatten waarvan dit gebouw;een Britse Oost-Indische Compagnie kantoor er ook een is.

In 2007 was de binnenstad van Georgetown nog volledig in verval met heel veel leegstand. Mensen trokken weg uit de oude stad. Scholen werden gesloten, bedrijven en winkels sloten hun deuren en zochten elders een onderkomen. Er was niemand die de stad nog kon redden dacht men toen, maar de redding kwam uit onverwachte hoek! Toen In 2008 de UNESCO Georgetown, Penang, als een uitzonderlijk voorbeeld van de multicultureel erfgoed en tradities van het land op de UNESCO Erfgoed lijst zette, kreeg ineens het historische gedeelte van 173,46 hectare van Georgetown algehele bescherming.

Britse Oost-Indische Compagnie

Eens was Georgetown het centrum van een lucratieve Chinese opiumhandel voor de “Secret Society”. Nu is deze stad een toeristische trekpleister voor de hele wereld. De stad, genoemd naar de Britse koning George III, werd in 1786 gesticht door de Britse Oost-Indische Compagnie en is tegenwoordig het op één na grootste metropoolgebied in Maleisië, na Kuala Lumpur.

Dit is het straatje waar we 14 dagen verblijven tussen de Chinese bevolking in het hart van Georgetown. We hebben een AirBNB midden in het oude Chinatown. Het plaatje van onze locatie komt zo uit een geschiedenisboek. Het zijn hele kleine woningen.

Lonely Planet


Think City is de drijvende kracht achter deze tomeloze initiatieven-motor. Het geheime wapen luistert naar de naam Placemaking! Het is een aanpak om de buurt vraaggericht te verbeteren. Placemaking is erop gericht om openbare ruimten levendig te maken door het aanboren van lokale krachten en wensen van de buurtbewoners. Think City is toonaangevend op het gebied van placemaking en helpt Georgetown haar natuurlijke levendigheid te behouden en te vieren. Met de recente nadruk op toerisme, heeft de stad gezocht naar innovatieve manieren om haar cultureel erfgoed te behouden. De stad bruist en overal ontstaan initiatieven. Door samen te werken met alle partijen staat Georgetown nu op de Lonely Planet lijst van ‘s werelds 10 beste steden. Het is een feest om er te zijn en dat hebben ze welf aan den lijve mogen ondervinden.

Beeldtaal

In 2009 en 2012 heeft Think City een kunstproject opgezet dat Georgetown heeft omgetoverd tot een soort Outdoor Expo. Lokale verhalen zijn verteld in een taal die iedereen spreekt: beeldtaal. Prachtig! Met de nodige dosis humor en natuurlijk met het in kaart brengen van maatschappelijke problemen zoals je van straatkunst gewend bent.
Voor het project “Mirrors George Town” in 2012 werd Ernest Zacharevic ingevlogen om de muren van de binnenstad van Georgetown met een reeks muurschilderingen te sieren. Zacharevic ontving wereldwijde erkenning na het maken van een serie van 6 straatkunstschilderingen waarbij de BBC hem “het antwoord van Maleisië op Banksy” noemde. Deze muurschilderingen staan nu als culturele oriëntatiepunten in George Town, compleet met plaquettes en rijen van mensen die wachten om hun foto’s te laten maken met de werken.  Gelukkig wordt Street Art ook steeds meer in Nederland toegepast om de betrokkenheid bij de buurt te versterken. Zo heeft Amsterdam Zuid-Oost de foodstrip nieuw leven ingeblazen.

Nederland heeft 130 achterstandsbuurten

Maar lang nog niet overal wordt zo geïnvesteerd in de wijk. Uit onderzoek blijkt dat wij in Nederland 130 achterstandsbuurten hebben. De leefbaarheid is daar achteruit gehold, blijkt uit een onderzoek van de G32, het stedennetwerk van middelgrote steden in Nederland.
Bewoners ondervinden aan den lijve hoe de problemen zich daar opstapelen. Er is echter geen tijd te verliezen. Vroeger werd er heel veel geïnvesteerd in de openbare ruimte, de straten, de verlichting en de woningen. Dat gebeurde voor een deel met geld van het rijk. Dat is weggevallen doordat de gemeenten dit zelf nu moeten betalen.

Opstapeling van problemen

Na jaren van verbetering gaat de leefbaarheid in achterstandswijken weer achteruit, blijkt uit het onderzoek. Mensen met schulden, psychiatrische problemen, vroegtijdige schoolverlaters en asielzoekers wonen weer vaker bij elkaar in de buurt. Dat blijkt uit onderzoek naar ruim 130 achterstandsbuurten, die in 2007 deels bestempeld zijn als Vogelaarwijken.

In 12 wijken is extra onderzoek gedaan naar de oorzaken van de afnemende leefbaarheid. Uit die analyse blijkt dat de belangrijkste reden voor het verval daar de concentratie van kwetsbare groepen is. In die buurten woonden al relatief veel mensen met lage inkomens, lage opleiding, schulden en psychiatrische problemen. Door de bezuinigingen op de geestelijke gezondheidszorg komen daar relatief vaak psychiatrische patiënten bij. Daklozen stromen vaak door naar een woning in een achterstandswijk en asielzoekers met verblijfsstatus worden ook relatief vaak daar gehuisvest.

Volledige wijken verpauperen

Leegstand en leegloop van winkels: het is een bekend fenomeen in onze steden dat op sommige locaties zelfs dramatische proporties aanneemt. Volledige wijken verpauperen en de economische activiteit droogt op. Hiervoor kan je meerdere oorzaken aanwijzen, zoals concurrentie van shoppingcentra en spoorbaanwinkels, de ‘verwende’ prijskritische consument, het stedelijke parkeerbeleid, de deeleconomie, de (onzekere) wetgeving en de steeds toenemende internetverkopen.

Laten we de VOC-mentaliteit weer oppakken

Dat kan toch niet zo zijn en zeker niet zo blijven. Met de kennis van nu zouden we in één klap alle 130 achterstandsbuurten duurzaam leefbaar kunnen maken. Waar we vanaf moeten, is de houding: “laat de gemeente het maar oplossen”. Zonder de kennis en kunde van de lokale bevolking wordt het nooit een succes. Kijk hoe ze het in Georgetown wel goed hebben gedaan. We moeten de mentaliteit: “met zijn allen de schouders er onder zetten” aannemen, de oude VOC-mentaliteit dus. En dat is precies wat ze bij Think City doen. Ik werd al door de directeur daarvan, Hamdan Majeed, geïnspireerd, toen hij in 2017 in Amsterdam sprak.

Hamdan Majeed, uitvoerend directeur van ‘Think City’. Hij vertelt enthousiast in Pakhuis de Zwijger tijdens de “International Placemaking Week” hoe ze de verpauperde stad Georgetown omgetoverd hebben tot een energieke veerkrachtige stad.

 

 

 

 

 

 

Ik vroeg Hamdan Majeed hoe Think City dit voor elkaar kreeg. Hamdan: “Als je steden maakt voor auto’s en verkeer, dan krijg je auto’s en verkeer. Als je steden maakt voor mensen en mooie plekken, dan krijg je steden met mensen en mooie plekken.”

Zo simpel is het. De bouw en inrichting van een wijk zijn een complex vraagstuk en door fouten ontstaan er te vaak lege publieke ruimten. Of zoals Hamdan Majeed zegt: “Het is moeilijk om een plek te ontwerpen die mensen niet aanspreekt. Wat opmerkelijk is, is dat dit vaker gebeurt bij stadsontwikkelingsprojecten dan wenselijk is. Het antwoord is: neem de bevolking serieus, want zij zijn de deskundigen van de buurt en wijk en ga met ze aan de slag! Dit proces heet Placemaking en ik noem het verlangenverstrengeling ?

De power of small

Met placemaking werk je dus met alle soorten gebruikers aan de verbetering van de openbare ruimte. Iedereen kan een Placemaking-initiatief starten: elke bewoner, elke expert, elke ambtenaar. Placemaking is een veelzijdige benadering voor programmering, ontwerp en beheer van publieke ruimten. Het bouwt op waarden, inspiratie en het potentieel van lokale gemeenschappen, met de intentie om publieke ruimten te creëren die de gezondheid, het geluk en welbevinden van haar ‘gebruikers’ bevordert. Wie wil dat niet?

Street art tour lokt actie uit.

De stelling

Omdat ik een groot voorstander ben van placemaking en omdat ik geloof in deze aanpak, wil ik de volgende stelling introduceren: ‘Met placemaking kun je iedere achterstandswijk nieuw leven inblazen’.

tip 1: doe de power of 10

Verdeel de wijk in verschiillende stukken en laat groepjes brainstormen welke attracties  er  te vinden zijn. Ik weet zeker dat er 10 dingen worden benoemt. Door de Power of Ten te gaan doen merk je in eens dat er wel 10 x10 = 100 dingen in een wijk als attractie te vinden zijn. 

tip 2: doe de place game

De place game is een uiterst belangrijke schakel om buurtbewoners betrokken te krijgen. We kijken naar 10 plaatsen in kleine groepen. Wij zijn onszelf en niet de ambtenaar, de winkelier of de ontwikkelaar. We praten over wat we hebben gezien en over veelbelovende verbeteringen. “Hoe was het hier, hoe is het hier nu en hoe kan het hier zijn als wij …”

tip 3: stel een Placemanagent Team op


Aan het einde van het spel melden een aantal deelnemers zich aan voor het . Meestal tussen 5 en 10 leden. En een datum wordt bepaald voor de eerste bespreking van het Placemanagement Team. Zij bepalen de koers voor de volgende stap.

Mijn ervaring is dat Placemaking vooral maatwerk moet zijn: maatwerk ten aanzien van de doelstellingen en de aanpak. Placemaking valt of staat met het eigen initiatief van bewoners.

waarom met placemaking?

Met placemaking krijg je een liefdevolle wijk met een positieve invloed op de gezondheid, de lokale economie, sociale cohesie en culturele ontwikkeling van een wijk. Ook kun je placemaking inzetten voor tijdelijke bestemmingen van braakliggend gebied en leegstaande panden.

Kom in actie

De buurt is aan zet Amsterdam geeft de straten en pleinen weer terug aan de Amsterdammer. Iedereen kan een Placemaking initiatief starten: elke bewoner, elke expert, elke ambtenaar. De waarde van placemaking zit in het benutten van het sociale kapitaal en het vergroten van maatschappelijke betrokkenheid.

********Start je eigen project of vraag een gratis gesprek aan*********

You Might Also Like