Leerlingen van basisschool Reuzepas plantten op maandag 21 november 2022 een Tiny Forest in Parc Glana bij Zorgcentrum Glana. Het planten van de Tiny Forest is een samenwerkingsproject tussen Zuyderland, IVN Natuureducatie, Basisschool Reuzepas en Gemeente Sittard-Geleen. Wethouder Ivo Tillie opende de Tiny Forest en onthulde de naam, die door leerlingen van de school samen met Zuyderland is bedacht: Tiny Forest Bomenwereld Glana.
Afgelopen weken werd de grond al gereed gemaakt voor de Tiny Forest. Het leukste werk, het daadwerkelijk planten van de bomen mochten de leerlingen zelf doen. In kleine groepjes zetten ze vijfentwintig verschillende soorten bomen en struiken in de aarde. Tijdens de aanleg spatte hun enthousiasme en betrokkenheid er vanaf.
Wat is een Tiny Forest?
Zo’n minibos in je buurt heeft volop voordelen: het vergroot de biodiversiteit, verbetert de luchtkwaliteit, zorgt voor opslag van CO2 en grotere waterberging en het vermindert zomerse hittestress. De minibosjes worden dicht beplant met inheemse bomen en struiken. Daarmee zijn ze ook een prettige plek voor vlinders, vogels, bijen en kleine zoogdieren. Tegelijk bieden ze een groene natuurplek voor buurtbewoners en kinderen. IVN richt zich nadrukkelijk op samenwerking met scholen. Zij helpen bij de aanplant en het onderhoud van de minibosjes en leren zo op een praktische manier over de Nederlandse natuur.
Tiny Forest Rangers
De Tiny Forest in Parc Glana is ontworpen door de leerlingen van basisschool Reuzepas, de gemeente Sittard-Geleen, Zuyderland en hoveniersbedrijf GF Groen. De basisschoolleerlingen gaan in de toekomst als Tiny Forest Rangers onderzoekjes doen, de Tiny Forest onderhouden én ervoor zorgen dat de Tiny Forest schoon en natuurlijk blijft. De Tiny Forest in Parc Glana is mede mogelijk gemaakt dankzij financiële steun van de Gemeente Sittard-Geleen.
Europese primeur: in Zaandam
Eind 2015 werd in Zaandam het eerste Tiny Forest in Europa aangelegd. De eerste twee jaar na aanplant wordt het Tiny Forests beheerd door twee scholen uit de buurt. Onkruid wordt gewied en indien nodig krijgen de bomen in droge periodes extra water. Na deze twee jaar is het Tiny Forest zelfvoorzienend. Het Zaandamse bos is hard gegroeid, de hoogste boom is na 2 jaar al 3,5 meter hoog. Bij aanplant waren de boompjes hooguit 90 centimeter.
Waarom groeit een Tiny Forest zo snel?
De methode van Miyawaki en Sharma start met de bodem. De ideale bosbodem is voldoende poreus zodat de wortels vrij kunnen groeien, houdt voldoende water vast en is waterdoorlatend en bevat genoeg voedingsstoffen. Na testen wordt de bodem bewerkt en verrijkt met lokale supplementen (bijvoorbeeld stro, compost en/of mest). De bomen zijn dicht op elkaar geplaatst: er worden in Nederland 3 boompjes per vierkante meter geplaatst. Deze boompjes groeien in vier lagen, struiklaag, sub-boomlaag, boomlaag en luifellaag. Het Tiny Forest past als een soort 3-D puzzel in elkaar.
Het begin van Tiny Forests
De Tiny Forests zijn ontwikkeld door ingenieur en eco-ondernemer Shubhendu Sharma. Hij maakte via zijn werkgever Toyata kennis met de speciale Miyawaki-bosbouwmethode, een aanpak die al op 1.800 lokaties is toegepast. “Als ingenieur was altijd mijn taak om te zorgen dat we meer en meer kunnen produceren in steeds minder tijd.” Die kennis uit de auto-industrie paste hij toe op de aanpak van Miyawaki. Hij heeft de aanpak verder gestandaardiseerd, zodat die zo makkelijk mogelijk overal kan worden toegepast. Sharma plantte ‘kleine wildernissen‘ in onder meer India, Pakistan, Oman en Amerika – en altijd samen met lokale communities.
Werkt het ook in Nederland?
IVN onderzoekt samen met de Wageningse universiteit of de aanpak van Sharma ook in Nederland goed toepasbaar is. Hoe reageren Nederlandse inheemse soorten op deze dichte manier van aanplanten? Dichte beplanting is in de tropen gunstig – daar is schaduw vaak heel gewenst, terwijl veel gewassen bij ons juist naar zonne-uren snakken voor hun groei. En groeit dit bos ook op kleigrond, veengrond of zandgronden? In hoeverre stimuleert de aanleg van de Tiny Forest de biodiversiteit? Hoe draagt het samen aanleggen van een Tiny Forest bij aan betrokkenheid bij de natuur? En wat is het effect op de luchtkwaliteit en de warmtehuishouding in de directe omgeving, en op het waterbergend vermogen?
Tiny Forest-onderzoek: positieve effecten
In Zaandam werd vanaf januari 2017 elke maand de biodiversiteit in kaart gebracht. De Tiny Forest en het naastgelegen vogelbos werden met elkaar vergeleken. Inmiddels zijn de eerste resultaten van het onderzoek bekend. Die laten zien dat de biodiversiteit inderdaad hoger is, zowel in het aantal soortgroepen als het aantal individuen per soort. De vraag is nog of dit effect ook zichtbaar wordt bij bosjes in een stedelijke omgeving.
Zelf ook een Tiny Forest aanleggen?
Is er bij jou in de buurt een braakliggend terrein of een ongebruikte grasstrook waar je een Tiny Forest zou willen realiseren? IVN heeft een open source digitaal handboek, waarmee je zelfstandig aan de slag kunt om in jouw omgeving ook een Tiny Forest te realiseren. Elke stap wordt beschreven: van contact met de gemeente tot het bodembewerkingsplan, en van de financiële zoektocht tot de zoektocht naar de juiste bomen.
Nog ruimte in je eigen tuin? Plant een Tuiny Forest op 6 m2!
Zes vierkante meter inheems microbos aanleggen in je eigen tuin? Met Tuiny Forest introduceert IVN een compleet pakket van inheemse bomen, struiken en kruiden voor in de tuin. Het is makkelijk zelf aan te leggen en helpt hittestress en droogte tegen te gaan. Daarnaast creëer je een fijne plek voor bijen, vogels en insecten en dus goed voor de biodiversiteit.
Tiny Forest of minibos? Belangrijk is vooral: bomen planten!
In het handboek staat stap voor stap beschreven hoe je een Tiny Forest maakt. Maar niet elk bos mag zich een écht Tiny Forest noemen. Daarvoor moet het namelijk aan een aantal kenmerken voldoen. Anders is jouw bos misschien meer een voedselbos, een bosrandtuin of gewoon een minibos. Allemaal goed, want het belangrijkste is dát we zoveel mogelijk bomen planten. “Er bestaat al een erg efficiënte technologie om CO2 uit de atmosfeer te halen. Die technologie – ‘het bos’ – heeft zichzelf ruim bewezen en zou wereldwijd op grote schaal ingezet moeten worden.” Wil je zelf aan de slag ? Check de website van IVN
