Samen met Loek ben ik net vertrokken uit Nederland om op ROND reis te gaan naar Azië. Zodra we in Singapore aankomen zitten we opnieuw tussen de Nederlanders. 28 UVA-studenten van de opleiding Bestuurs- en Organisatiewetenschap (B&O) zijn afgereisd naar de stadstaat Singapore. Ze volgen hun eigen aanpak voor hun eigen gekozen onderzoek. We overnachten in; “the Rucksack-Inn”. Het hostel is voor een groot deel door de Universiteit van Utrecht afgehuurd voor een research-onderzoeksproject. Laptops overal en nergens! Er wordt druk overlegd waar ze vandaag naar toe zullen gaan, en hoe ze het onderzoek zullen aanpakken… Het is een zoemende bijenkast hier 🙂 

hoe duurzaam is Singapore? 

Singapore is de 2e meest duurzame stad van de wereld volgens Arkades. Singapore is gekozen voor de studie omdat Singapore een van de meest duurzame steden van de wereld is, als het gaat om duurzame initiatieven. Singapore is een kleine stads staat zonder enige natuurlijke bronnen.
Zelfs zonder heeft het een wereld leidende positie als het gaat om duurzaamheid. 

Dit nodigt verschillende vragen uit zoals:

1. wat maakt Singapore het mogelijk om duurzaamheid te implementeren in duurzame initiatieven.
2. Hoe organiseert Singapore de samenwerking met betrekking tot de plannen
3. hoe organiseren de ‘agenten van verandering’ de duurzame initiatieven in een stedelijke omgeving

Future Proof City

‘De aanpak en de uitwerking van dit onderzoek is door de studenten democratisch gekozen. Het laat zien hoe academisch onderwijs er uit moet zien’ zegt Martijn van der Meulen, docent aan de Universiteit van Utrecht, in het boek:’Future Proof City’. We hebben niet verteld wat ze moeten doen, en wat ze moeten leren. We faciliteren de studenten alleen in het leerproces en dat wordt aangewakkerd door henzelf opgezette onderzoek. 

eigenaarschap

Het eigenaarschap van de studenten zit niet allen binnen de projectgroepen, maar ook in de hele groep. Het ‘wij gevoel’ van deze ‘groeps-gedreven’ aanpak is cruciaal gebleken voor de resultaten. Studenten geven elkaar gevraagd en ongevraagd advies en feedback en organiseren hun eigen onderzoek planning. Het uiteindelijke concept resultaat is democratisch gekozen

“Het heeft ons geleerd hoe academisch onderwijs er uit moet zien.

We hebben niet verteld wat ze moeten doen, en wat ze moeten leren….We faciliteren de studenten alleen in het leerproces… wat wordt aangewakkerd door hun nieuwsgierigheid” volgens Martijn. ‘Ik weet dat je niet al het onderwijs zo kunt organiseren, maar je kunt meer buiten de deur leren dan je denkt. De onderwerpen liggen op straat! Ik denk dat academisch onderwijs krachtiger wordt als je eigenaarschap toevoegt aan het proces waardoor je standaard onderzoeks-formulieren kunt weg laten’. 

Future Proof City

Het onderzoek is gebaseerd is op de vraag hoe *agents of change’ duurzame initiatieven organiseren in een stedelijke context zoals Singapore. Er wordt vooral gelet op de manier waarop het initiatief van plan over gaat tot actie. Op basis van hun bevindingen hebben de studenten artikelen geschreven en deze gebundeld in het boek Future Proof City. De studenten  hebben dit boek inmiddels presenteert tijdens een symposium in Utrecht.

*  agents of change = verander managers

Agents of Change

De rol van een ‘agent of change’ is cruciaal voor een succesvolle implementatie van sociale innovatie en duurzaamheid. Deze rol bestaat vooral in het bijeen brengen van relevante stakeholders en de samenwerkende organisaties. Het netwerk is belangrijk omdat de impact op de samenleving groot is.

Het centrale onderwerp van het onderzoeksproject is Singapore als een duurzame stad. Singapore is een van de leidende steden van de wereld als het gaat om duurzaamheid.

1. Wat maakt Singapore een leidend land  wanneer het op duurzaamheid aan komt
2. Waarom heeft Singapore de mogelijkheid om alle duurzame initiatieven te implementeren

‘Door de successen en de waarde van Singapore ‘s praktijk situaties te begrijpen en te snappen kunnen we zelf ook duurzame ontwikkeling beter activeren in ons eigen land. En duurzamer te worden…Duurzaamheid is een belangrijk onderdeel voor steden over de hele wereld die leefbaarheid voor lange termijn willen garanderen’. verteld Marijn in het boek; Future Proof City. 

wederzijds belang

Verschillende stakeholders en hun steun is belangrijk om zo’n sociale impact te creëren. De  ‘Agent of Change’ is de ’middle man’ van het netwerk en werkt aan een gezamenlijke aanpak met een gezamenlijk doel.

Duurzaamheid in Singapore

Singapore wil koploper zijn in de transitie naar een circulaire economie. In een circulaire economie gaan we slim om met  energie, water  grondstoffen en voedsel. Onder andere door de kleine oppervlakte van de stadstaat is het stadsbestuur constant bezig met innovatieve plannen om de stad ook op de lange termijn leefbaar te houden. Strikte regelgeving en economische groei zijn hierbij belangrijke pijlers. In veel van de deelonderzoeken van de studenten komt naar voren dat de rol van ‘agent of change’ in Singapore veelal door de overheid, of een overheidsorganisatie wordt vervult.

Ver vooruit zien

‘Singapore wordt geleid als een bedrijf, men maakt hier scenario’s voor de komende 30 tot 50 jaar. Hoe moet Singapore eruitzien over 50 jaar? Dat is een heel andere visie dan alleen maar denken: hoe win ik de volgende verkiezingen?’ Ver vooruit zien was een van de krachten van Lee Kuan Yew. In het onderzoek naar NEWater, een bedrijf verantwoordelijk is voor nieuwe vormen van zuivering en hergebruik van water, gaat het bijvoorbeeld om de visie van Lee Kuan Yew, de man die wordt gezien als de ‘grondlegger’ van Singapore.

Clean, Green and Blue

Singapore heeft veel schoon water nodig voor de 6 miljoen inwoners van de stad. Ook de industrie heeft een grote waterbehoefte. Daarnaast is het aardoppervlak van Singapore vooral dicht geplaveid met stenen en gebouwen. Op dit moment importeert Singapore 1 biljoen liter water per dag van Maleisië om het probleem op te lossen.  Op dit moment lost dit de helft van het waterprobleem op. De Water-deal met Maleisië loopt af in 2061. Dat is het moment wanneer Singapore nieuwe bronnen moet hebben gevonden om het probleem op te lossen.  Het opvangen van regenwater en het ontzilten van zeewater zijn 2 bronnen maar er is kort gezegd niet genoeg ruimte om al het regenwater op te slaan. Bovendien is het ontziltings-systeem erg duur en kost het veel energie. Daarvoor is men op zoek naar een alternatief en dat is NEWater.

NEWater

Bij NEWater wordt gebruik gemaakt van membraam technologie om afvalwater weer te gebruiken als drinkwater. Singapore heeft al 55 % van het benodigde water dat nodig is voor 2060 gerealiseerd op deze manier.  NEWater heeft als doel om zo te innoveren dat ze net zo effectief zijn in planten die ook van vuil water weer schoon water maken. De grote uitdaging voor NEWater is niet het implementeren van de techniek op de juiste manier, maar om de bewoners van Singapore zo ver te krijgen om dit water daadwerkelijk ook te drinken.
Singapore is nog niet zo lang onafhankelijk maar heeft nu al de meest geavanceerde drinkwatersysteem van de wereld. Kennis over het NEWater-project kan de samenleving in andere landen helpen om een soortgelijk project te starten. Water wordt wereldwijd steeds meer een schaars goed.

Sociale innovatie & de Sustainable Development Goals

De ‘deadline’ van 2030 komt snel dichterbij. De Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties ( Sustainable Development Goals = SDG) worden steeds belangrijker voor alle landen.  De SDG’s zijn belangrijke handgrepen als het gaat om het creëren van een duurzame wereld.

Doel 11: Duurzame steden is een belangrijk doel. Steden zijn de centra waar handel, cultuur, wetenschap, productie, sociaal en economie samen komen. Met een snelle bevolkingsgroei, wereldwijd, en meer mensen die naar steden verhuizen wordt duurzaamheid een belangrijk onderwerp. In 2050 verwacht men dat 2/3 van de wereldbevolking in steden en de verstedelijkte gebieden woont.

De 11e doelstelling gaat over de duurzame steden en gemeenschappen. Het 11e doel pleit er voor om steden en verstedelijkte gebieden veilig,  inclusief, veerkrachtig en duurzaam te maken.  Om dit voor elkaar te krijgen moet er o.a. gewerkt worden aan veiligheid en duurzaam vervoer voor iedereen bijvoorbeeld. De negatieve gevolgen van het huidige vervoersysteem is vervuilend en verziekend voor de stad mens en milieu.  Bovendien is het belangrijk dat het publieke domein weer van de stedeling wordt. Sociale innovatie is gefocust op de veranderende samenleving met een sociale benadering d.m.v. een ágent of change’, een soort innovatie manager.  Het netwerk waar de sociale innovatie plaats vind bestaat altijd uit verschillende stakeholders.

Het Penta Helix model van  Calzada & Cowie

Voor sociale innovatie zijn er een hoop stakeholders nodig in het innovatieproces.
1. Ondernemers
2. Overheid
3. Onderop
4. Onderzoek
5. Financiële instellingen

Het groot aantal stakeholders laat zien hoe complex het proces is. Dit komt doordat iedere stakeholder zijn eigen interesse heeft en omdat deze interesse verschillend is en groot kan zijn. Om een sociale innovatie mogelijk te maken is het nodig om een gezamenlijk doel te vinden waar alle stakeholders achter gaan staan. Dat is nodig voor verschillende redenen:

1. Om de  sociale innovatie te implementeren moet een netwerk capabel zijn om sociale impact te creëren en daar heb je vele stakeholders voor nodig.
2. Samenwerking is nodig voor het legaliseren van de verandering die hoort bij de sociale innovatie.

    

Om deze gezamenlijke doelen te vinden heb je een ágent of change’ nodig. Deze is altijd van een van de stakeholders en kan een organisatie of een individu zijn. De Agent of Change is een aparte factor in het Penta Helix model. 

Het is het doel van de agent of change om het stakeholders netwerk zo te bewerken dat er een gezamenlijk doel wordt geformuleerd. ( game management ( Koppenjan + Klijn)

waar moet de agent of Change aan voldoen?

1. Ongevoelig zijn voor hiërarchie

Er mag geen hiërarchie zijn tussen de stakeholders en er moet gekeken worden naar gedeelde waarden en kansen.

2. Meervoudige actoren met verschillende percepties

Het moet gezegd worden dat er niet 1 oplossing is die alle stakeholders dient.

3. Strategische  en institutionele onzekerheid

Gedurende de onzekerheid moet er een akkoord zijn op de tijdelijke spelregels

4. Dynamiek 

Gedurende het proces moet er een dynamische omgeving zijn waarbij de stakeholders flexibiliteit toezeggen.

5. Complexiteit gericht op rationaliteit en bronnen

Stakeholders moeten selectief zijn in strategische keuzes waardoor de interactie beperkt wordt

6. Risico en oneven vertegenwoordiging 

Het moet gegarandeerd zijn dat de negatieve effecten gelimiteerd zijn door aandacht  te vragen voor openheid, transparantie en betrouwbaarheid.

de iconische waarde van de Supertrees

Zodra Sophie Derksen en Anne van der Krol houden zich bezig met groen in de stad. In hun onderzoek zijn ze op zoek naar de strategie achter ‘Gardens by the Bay’ en hoe deze strategie heeft bijgedragen aan de iconische waarde van de Supertrees

Lessons learned

Een  belangrijke les die de studenten in Singapore leerden, was dat duurzaamheid op veel verschillende manieren kan worden ingevuld. In Singapore wordt duurzaamheid vaak in verband gebracht met leefbaarheid van de stad.
Daarnaast spelen verhalen en symbolen een belangrijke rol in deze stad. Zo worden regels en waarschuwingen bijvoorbeeld in de metrostations afgespeeld op televisies. Het framen van initiatieven en de uitkomsten hiervan ten behoeve van deze media speelt dus een belangrijke rol in het succes van duurzaamheidsinitiatieven in de stad.

symposium future Proof City 

Het afsluitende symposium was een dag vol interessante presentaties en workshops van onderzoekers en sponsoren die bezig zijn met duurzaamheidsvraagstukken. Op deze dag ging ook de documentaire van het Research Project in première, waarin de zes onderzoeks-weken van de studenten in Singapore heel mooi in beeld komen. 

kom in actie  ( 3 C’s) 

• bestel het boek Future Proof City
•  zorg dat het onderwijs midden in de samenleving staat en dat de lesstof  er toe doet. ( curriculum)
• geef als opleidingscentrum of school het goede voorbeeld ( campus) 
• stel de Duurzame Ontwikkelings Doelen van de Verenigde Naties centraal in het curriculum. ( curriculum) 
• laat de studenten werken aan echt opdrachten. ( community) 
• ben een Ágent of Change’. ( campus, cullriculum & community) 

Kan ik je helpen om het onderwijs bij jouw op school weer centraal te stellen? Om leerlingen en studenten weer gretig te maken naar kennis en ervaring en creativiteit? Vraag een gratis gesprek bij me aan, of download hier alvast de gratis tips

.