Wie niet blauw van de kou wil wonen en werken, betaalt zich momenteel zowat scheel aan gas en elektra. De energierekening schiet omhoog, en ook andere kosten van het levensonderhoud lopen maar op.
meten is weten
Met meetapparaat en wapperende vellen aluminiumpapier lopen de kinderen van groep 7 van Basisschool Reuzepas door de gangen en lokalen van de in Geleen Zuid gelegen school. Stekkers worden in stopcontacten gestoken, waarna meteen gekeken wordt hoever de cijfers van het meetapparaat uitslaan. Tegelijk wordt nagegaan of achter de radiators van de centrale verwarming al isolerende aluminiumfolie is aangebracht. Kapotte lampen worden vervangen door energiezuinige ledlampen en in een leeg lokaal wordt de thermostaat op 15 graden gezet.
waterklaar
Een blij geroezemoes van enthousiaste en ijverige jongeren en meisjes vult de school. Opzij kijk ik tevreden hoe de kinderen hun best doen om het project ‘Energieke Scholen‘ tot een succes maken. “Lily Werner, directeur van de Reuzepas is mijn buurvrouw. Ze had gezien hoe ik mijn tuin ‘klimaatbestendig‘ had gemaakt zodat ik geen last meer had van overstromingen in de kelder bij hevige regenvallen. Ze had vol interesse gekeken naar de TV. uitzending van Een Vandaag. Daarin hielp ik samen met wethouder Leon Geilen bewoners van deze gemeente om het regenwater niet meteen naar het snel overlopende riool te voeren maar het af te koppelen van de rioolbuizen en op te vangen in eigen tuin. Die kan dat water makkelijk aan wanneer je de tuin voorziet van waterabsorberend groen. Ze vroeg me of ik haar school kon helpen tegen de als maar oplopende energierekeningen‘ en ik nam het aanbod graag aan.
betaal je niet blauw aan energie
Voordat ik naar Limburg verhuisde, hielp in in Noord-Holland ook al scholen en gemeenten met besparingstips en –maatregelen. Alles begint met meten. Met ‘de energie-meetlat‘ zijn de leerlingen aan de gang gegaan. Die meetlat geeft aan hoeveel je bijvoorbeeld bespaart als je kapotte lampen vervangt door ledlampen, (€55 euro per jaar bij 5 lampen) en wat je bespaart als je gebruik maakt van een stekkerdoos met een schakelaar en alle apparaten met een knop uitzet (50 euro per jaar) . De kinderen stonden er versteld van hoe veel kosten de school bespaart met een thermostaat op elke radiator en het plaatsen van tochtstrips ( ruim 100 euro) .
De kinderen werden steeds enthousiaster toen ze het effect van hun ingrepen zagen, vooral toen de directrice beloofde om het bespaarde geld te mogen besteden aan natuurbescherming.
Energiecafe
Wat scholen kunnen, kunnen particulieren ook! Om er aan toe te voegen dat het voor mensen vooral bejaarden, erg lastig is om de weg te vinden naar de juiste hulpinstantie en naar de meestgeschikte maatregelen voor hun huis of appartement. Daarom maak ik me sterk voor de komst van een Energiecafe en Energie-coaches. Naar het energiecafe kun je heen met vragen hoe je jouw huis of appartement energiezuiniger kunt maken zodat je minder geld kwijt bent aan de steeds duurdere energierekening. Geen folders of brochures krijg je daar dan in handen gedrukt, maar advies en tips op maat. Ook zouden er in de Gemeente Sittard-Geleen Energie Coaches moeten worden opgeleid. Zij kunnen dan bij mensen thuis op op bezoek komen en aangeven met welke apparaten en maatregelen mensen hun woning of appartement energiezuiniger kunnen maken, waardoor ze dus veel geld besparen. Mogelijk kunnen deze coaches ook de mensen helpen met het aanbrengen van die maatregelen. Belangrijk is dat deze coaches goed opgeleid en begeleid worden door de gemeente en woningbouwverenigingen. De aanleg van zonnepanelen is voor velen een dure aangelegenheid. Waarom maakt de Gemeente en de woningbouwcooperaties het niet mogelijk om leningen aan te gaan voor de aanleg van zonnepanelen?
Warm Wonen Weert
In Weert heeft de Gemeente Weert een initiatief gestard met het “Warm Wonen Weert-huis“. Daar kan iedere Weertenaar aankloppen voor hulp om eneergiezuiniger te wonen, ze helpen om ‘energielekken’ in huis op te sporen. Via de énergielekken loopt duurbetaalde energie weg uit je huis waardoor je het kouder in plaats van warmer krijgt. Dat zorgt ervoor dat je er met gepaste maatregelen er toch warmpjes bij kunt zitten ondanks die gepeperde rekening voor gas en elektra.
10% energie besparen
Op Basisschool Reuzepas zijn we, na een geslaagd afvalproject, verder gegaan met het verduurzamen van onze school en omgeving. Door interactieve lessen is iedereen zich bewust van het feit dat energiebesparing hand in hand gaat met isoleren en ventileren. Ook begrijpen de leerlingen dat we door isolatie van de spouwmuren een ecologische crisis over onszelf af roepen. Gierzwaluwen, husmussen en vleermuizen worden hun huisvesting afgepakt en zij kunnen zich nergens meer vestigen. Dat kan zo niet langer. Groep 5, 7 & 8 hebben de handen in elkaar geslagen en zijn druk bezig om de huidige energieproblemen om te zetten in toekomstbestendige oplossingen. Op die manier wil basisschool Reuzepas van de hoge energierekening af, zonder dat het ten koste gaat van de biodiversiteit van de schoolomgeving. Energie-armoede speelt ook in de wijk en daarom zijn de kinderen de energie-helpertjes voor hun ouders en de buurt.
En wat gebeurt er op BS Reuzepas ?
Donderdag 21 april vinden verschillende presentaties van onze leerlingen plaats aan experts van Gemeente Sittard-Geleen, Stadslab Sittard-Geleen, Dubbel Duurzaam, CNME-De Rollen, NME-Atelier, Dubbel-Duurzaam maar ook ouders van groep 6,7 & 8. Het doel van deze bijeenkomst is de kinderen de kans te geven om hun visie te presenteren op het gebied van energiebesparing in binnen- en buitenmilieu, het schoolgebouw & de schoolomgeving, zodat er later ook daadwerkelijk acties bedacht kunnen worden. De tijd dat er plannen voor op de plank gemaakt worden licht achter ons. ‘Dit is de tijd van doen!’ volgens de leerlingen van BS Reuzepas.
stappenplan duurzame energie
De meest duurzame energie is energie die je niet gebruikt. Door energie te besparen valt er veel te winnen. Begin met het bijhouden van je meterstanden. Dit geeft je inzicht in jouw energieverbruik en stimuleert om zuinig om te gaan met elektriciteit en gas.
1. Gratis:
Energie besparen kan door de verwarming vaker laag te zetten, korter te douchen en de (vaat-) wasmachine op een lage stand te zetten of met de hand afwassen. Doe apparaten en licht consequent uit, en niet op stand-by. Dat kost niets, en levert wel meteen winst op.
2. Kleine investeringen ;
Ook met kleine investeringen, zoals ledlampen, een spaardouchekop en radiatorfolie, kun je veel energie en geld besparen. Een waterbesparende douchekop geeft hetzelfde comfort maar bespaart je €40,– per jaar.
25 meter tochtstrip ( en tochtborstel brievenbus) is een besparing van €54,– per jaar
Opzuinig Meetlat
3. grote investeringen
Met grotere investeringen moet je denken aan het verbeteren van de isolatie van je woning, het vervangen van een oude CV-ketel of het aanbrengen van HR+++ glas. Dat kost eenmalig geld, maar het verlaagt structureel de energiekosten en maakt het aangenamer in huis. Huurders kunnen hun verhuurders aanspreken op hun verantwoordelijkheid te nemen en rendabele energiebesparingsmaatregelen uit te voeren.
4. Duurzame energie
Probeer het resterende energiegebruik waarop je niet verder kan besparen zoveel mogelijk uit duurzame bronnen te halen. Als je al bezig bent geweest met energie besparen, is dit doel een stuk eenvoudiger te halen. Duurzame energie kun je kopen bij duurzame energiebedrijven, maar ook zelf opwekken.
Als je ruimte op je eigen dak hebt, dan kun je zelf energie opwekken met een zonneboiler of zonnepanelen.
5. Samen een zonnecentrale of windmolens
Omdat niet iedereen genoeg ruimte heeft om zonnepanelen, laat staan een windturbine te plaatsen, besluiten steeds meer mensen samen met de buren te investeren in zonnepanelen op het dak. Er zijn ook verenigingen die met geld van hun leden zonnepanelen of een windmolen kopen.
veranderingen in de klas
Tijdens eindpresentaties vertellen veel leerlingen over de Tips (Word gehandhaafd in het schoolbeleid) en Tops ( moet worden geinoveerd in de schoolorganisatie) en de veranderingen die in de klas zijn doorgevoerd. Zo wordt er bijvoorbeeld vaak een groepje leerlingen benoemd die als taak heeft om te kijken of echt alle apparaten uit zijn aan het eind van de schooldag. ‘De leerlingen nemen dit erg serieus en zorgen daarmee dat het niet aan de aandacht ontsnapt.
Tops en Tips per deelonderwerp
binnenklimaat en luchtkwaliteit
- goede ventilatie in de lokalen ( voor- en na schooltijd ramen open en verwarming uit)
- CO2 meter altijd aan, 1 CO2@ meter per klas
viezigheid en geluid
- vuilnisbakken worden dagelijks geleed
- bij de wasbakken is zeep aanwezig
- vaker schoonmaken
- meer planten in het lokaal
- planten worden regelmatig besproeid
verlichting en zonlicht
- lichtsensoren voor de toiletruimtes
- bij filmpjes op het digibord worden de lichten in het lokaal uitgezet
- In alle lokalen worden de lichten uitgedaan bij het weggaan naar het gymlokaal of de speelplaats
- tl buizen en andere verlichting vervangen door ledverlichting
- Bij voldoende licht van buiten, allen de lampen aan de muurkant aan
stekkers en apparaten
- de stekkers uit het stopcontact
- de computers worden na opladen afgeschakeld
- als het digibord niet gebruikt wordt, bv. Als de klas buiten speelt, zet de lamp met de mute knop uit
- in alle lokalen worden de lichten uitgedaan bij het weggaan naar gym of de speelplaats
- maak gebruik van oplaadbare batterijen
- er worden energiewachters aangesteld
energiegebruik en schone energie
- thermostaten aanbrengen
- in de vakantie staat de thermostaat heel laag
- zo veel mogelijk sluipgebruik vermijden, zeker als de school uit gaat en in de vakantie
- Infra rood panelen i.p.v. radiatoren of warmtepomp
- zonnepanelen
verwarming en isolatie
- Tochtstrips plaatsen
- maak in de winter afspraken over warme kleding i.p.v. direct de verwarming hoger te zetten
- controleer de stand van de thermostaat in de ruimtes buiten de lokalen
- isolatiefolie achter de verwarming die aan de buitenmuren hangen
- in de winter in de ochtend voordat de school begint, alle ramen en deuren tegen elkaar open zetten, want koude lucht verwarmt namelijk sneller op
- kapotte ramen vervangen door HR++ glas
- in de zomer soms een langere pauze, zodat de lokalen even goed kunnen doorluchten . dit zorgt voor meer zuurstof in de hersenen ( =beter leren )
Maatregelen naar aanleiding van het lesprogramma door Energieke Scholen
Scholen, beleidsmedewerkers en ouders weten elkaar steeds beter te vinden. Scholen en gemeenten zoeken naar mogelijkheden om energiebesparende maatregelen te nemen en het onderwerp duurzaamheid komt steeds vaker voor in de onderhoudsplannen van schoolgebouwen.
tot slot
Met praktische tips van de leerlingen gaan veel scholen direct al aan de slag. Zo heeft BS Reuzepas uit
Geleen een CO2-meter aangeschaft om de luchtkwaliteit op school in de gaten te houden. Ook zou de school graag drangers, tochtstrippen op ramen en deuren te plaatsen. Mogelijk gaat BS Reuzepas energie-teams vormen, die letten op het uitzetten van computers en lichten en het nemen van andere energiebesparende maatregelen. .
Energieke Scholen helpt klimaatdoelstellingen te behalen! Veel gemeenten hebben aandacht voor verduurzaming bestaande bouw. Schoolgebouwen zijn daar een onderdeel van. Door Energieke Scholen helpen leerlingen & scholen om energie en dus CO2 te besparen! Gecombineerd met fysieke aanpassingen biedt Energieke Scholen veel mogelijkheden om gemeenten te helpen klimaatdoelstellingen te behalen. Door dit project zijn in de gemeente Sittard-Geleen diverse partijen met elkaar in contact gebracht en is duurzaamheid opgenomen in de beleidsplan van basisschool Reuzepas.
Hulp nodig?
