Saaie tegels op een kaal schoolplein, voetballende jongens maken de dienst uit, nergens een plekje om te scharrelen of je te verstoppen. Leerlingen die rennen, vechten of zich vervelen. Meer niet. En elke dag weer. Maar zo hoeft het niet te gaan.

Een schoolplein kan veel meer zijn dan een pauzeplaats of een overblijfplek. Het kan een groen schoolplein worden, een speel- en leerlandschap als het ware. Een soort buitenlokaal met diertjes, planten, struiken en bomen.

Wil jij ook een groen schoolplein?

Waar kinderen op zoek gaan naar lieveheersbeestjes, pissebedden en vlinders? Verstoppertje spelen achter bomen en in struiken? Een schoolplein waar kinderen weer in contact komen met de natuur. Waar kan worden geklommen en geklauterd. Waar zij kunnen ontdekken en zich kunnen verwonderen. Op een groen schoolplein draait het even niet meer om de virtuele wereld, maar vooral toch om de echte.

Zo’n groen schoolplein spreekt waarschijnlijk tot ieders verbeelding. Het geeft kinderen elke dag de kans op natuurbeleving en biedt mogelijkheden voor natuureducatie. Een groen schoolplein brengt creativiteit, rust, ontdekking en veelzijdige beweging samen. Daarnaast draagt een groen schoolplein bij aan het behoud van soorten planten en dieren, de biodiversiteit.

De laatste jaren veranderen steeds meer schoolpleinen van grijze tegelplateaus in een groene avontuurlijke omgeving. Een plein met natuurlijk groene elementen zoals bloemperken, grasveldjes, boomstammen, zand en water, speelbosjes, heuvels, insecten hotels, moestuinen enz. De kinderen worden er uitgedaagd om te spelen in en met natuurlijke elementen. Ze komen bovendien op een creatieve manier in contact met de natuur.

wat levert een groen schoolplein op?

Uit onderzoek blijkt dat groene schoolpleinen (en speelplaatsen) unieke speel- en leermogelijkheden bieden voor kinderen. Kinderen vinden een groen schoolplein leuker dan een grijs schoolplein en spelen gevarieerder. Jongere kinderen vinden school leuker, hebben meer vriendjes en geven aan minder gepest te worden dan hun leeftijdgenootjes met een tegelplein. Als een plein na vergroening ook echt aantrekkelijker wordt gevonden, verbetert het sociale klimaat op school.

Hoe goed is een groen schoolplein?

De aantrekkingskracht van groene schoolpleinen is groot. En terecht; een groen schoolplein is goed voor de kinderen in de buurt. Zeker in de huidige tijd, waarin de zwaarlijvigheid onder kinderen toeneemt en veel kinderen kampen met gedragsproblemen. Kinderen met autismespectrumstoornissen en concentratiestoornissen kunnen even uitrazen, of juist een rustig verstopplekje vinden. Daarnaast kan er met de aanleg van groene schoolpleinen meegewerkt worden aan een oplossing voor milieu-thema’s als klimaatverandering, hitte stress, wateroverlast, CO2 en fijnstof in de lucht. Zorgen voor een groenere leefomgeving krijg je op deze manier vanaf je lagere schoolleeftijd mee. Zorgen voor de natuur, heel gewoon dus!

positieve effecten

Jolanda Maas deed in 2012 onderzoek naar de effecten van groene schoolpleinen op basisschoolleerlingen. Zowel leerlingen, ouders, leerkrachten als directeuren zijn meer tevreden over hun schoolterrein als het groen is. Ze waarderen het plein met een ruime voldoende en vinden het leuker, avontuurlijker ,mooier, fijner, gezelliger en groter.

Succes en faalfactoren

Uit de onderzoeken blijkt dat groene schoolpleinen:

• een positief effect hebben op het welzijn van jongere leerlingen ( groep 4 en 5) Ze vinden school leuker, hebben meer vrienden en worden minder gepest. Leerkrachten, directeuren en ontwerpers merken op dat kinderen op een groen speelplein minder ruzie maken.
• meer uitnodigen tot educatief gebruik ( gym, natuur en tekenen)
• een positieve invloed hebben op de concentratie van leerlingen
• rust bieden, de leerlingen hebben meer energie voor de lessen
• meer uitdagende speel- en leeromgeving waarbij kinderen ontdekken en hun grenzen kunnen aangeven.
• de mogelijkheid bieden om kinderen in contact te brengen met de natuur, waardoor ze er meer respect voor krijgen en er zorgzamer mee omgaan.

voor de buurt

Het vergroenen van een schoolplein maakt de buurt ook minder kwetsbaar voor extreme neerslag. Mede door de klimaatverandering krijgt Nederland steeds vaker te maken met hevige regenbuien. Dit leidt op veel plaatsen tot wateroverlast, vooral in de stad. Toepassingen van meer groen kan helpen de kans op wateroverlast te verminderen. De bodem vangt het regenwater op en ontziet daarmee het riool. Op de knelpunten kunnen ingegraven infiltratieboxen worden toegepast. Deze voeren het water snel af en laten het langzaam naar het grondwater weglopen.

verkoeling

Een levend, groen schoolplein draagt ook bij aan de hittebestendigheid van de omgeving. De temperatuur in de stad is door de versteende omgeving tot 10 graden hoger dan erbuiten. Goed gekozen groen zorgt voor verkoeling en natuurlijke schaduw op warme dagen. De juiste boom op de juiste plek beschermt tegen te veel zonlicht in de zomer. Onder de kruin van een boom is de temperatuur tot 15 graden lager dan even verderop.

biodiversiteit

Op een goed ingericht en niet al te klein groen schoolplein vinden vogels, vlinders, egels, en tal van insecten hun voedsel en beschutting. Door de juiste keuze van bloemen en planten komen dieren als vanzelf. Hoe meer variatie in planten en struiken, hoe meer ook natuur en milieu wordt geholpen. Daarmee neemt de biodiversiteit in de stad weer toe. Bovendien nodigt zo’n plein vol leven kinderen extra uit om buiten te spelen en de natuur te ontdekken.