Een wilde bloemenweide roept romantische beelden op van slingerende landschappen waar je prachtige kleurige bloemen ontdekt, terwijl je door een zee van bloemen dwaalt op een luie zondagochtend. Bloemen kunnen je tuin helemaal opfleuren en ze trekken allerlei nuttige insecten aan zoals vlinders hommels en bijen. Houd je van kleur en vind je het leuk om de natuur in volle bloei te zien, dan is een bloemenweide een echte aanrader. Een bloemenweide aanleggen is niet moeilijk en vergt weinig onderhoud.
Volgens het woordenboek ‘Vandale’ is een bloemenweide een weide met veel inheemse overblijvende bloemen en grassen.
Vandale
Het zien van een bloemenweide is een geweldige ervaring. Het leeft, en overal kom je activiteiten van leven tegen, mysterieus en dynamisch.
Christopher Lloyd’s
Soorten bloemenweide mengsels
Er zijn vele soorten bloemenweide mengsels te koop. Bij aanschaf ervan let je het beste op het soort grond (normale tuingrond, vochtige natte grond, schrale droge rond, enz.) en de standplaats. Verder kun je letten op het soort bloemen en hoe lang ze bloeien.
Als je meerdere jaren wil genieten van bloeiende planten dan kun je het beste kiezen voor een mengsel met uitsluitend vaste planten of een mengsel van vaste planten en één of tweejarige bloemensoorten. Ook de combinatie van gras met bloemen maakt een belangrijk verschil.
Bloemenweide met gras
Bij een weide hoort gras maar je kunt het gras in een bloemenweide vanzelfsprekend ook achterwege laten. Bij de keuze van het bloemenzaadmengsel moet je er wel rekening mee houden dat je niet iedere soort bloem in combinatie met gras kunt gebruiken. Grassen groeien nu eenmaal erg snel en ontnemen daarbij veel licht en voedsel van concurrerende planten.
Bloemenweide zonder gras of te wel een bloemenakker
De grond voor een bloemenweide zonder gras moet het liefst niet al te voedselrijk te zijn. Zelfs schrale grond, zonder al te veel voedingsstoffen volstaat maar dit is afhankelijk van het soort bloemen dat je wil gaan planten. Je hoeft dus geen bodemverbeteraar te gebruiken. Zware kleigronden zijn over het algemeen iets minder geschikt voor een bloemenakker. De grond moet wel goed doorlatend zijn en dat bereik je door de grond stevig om te woelen of te bewerken met een tuinfrees of spade. Aangezien bloemen van zon houden, kies je voor het aanleggen van een bloemenweide met eenjarige bloemen het best voor een plaats in de volle zon.
Wanneer bloemenweide zaaien?
Een bloemenweide kun je zowel in het voorjaar (midden maart tot juni) als in het najaar (eind augustus, midden oktober) inzaaien. Wanneer je in het najaar zaait kun je bij sommige eenjarige bloemen, zoals de klaproos, goede resultaten bereiken omdat de zaden dan door het temperatuurverschil (tussen dag en nacht) sneller ontkiemen. Welke periode het meest geschikt is staat op de verpakking van het bloemenmengsel vermeld.
TIP: Kies voor inheemse soorten!
Steeds vaker worden er vele soorten bloemzaadmengsels aangeboden die weinig impact hebben op de biodiversiteit. Een deel hiervan zijn niet-inheemse kleurrijke mengsels en deze mengsels worden door de Vlinderstichting ook wel ‘carnavalsmengsels’ genoemd.
Carnavalsmengsel
Carnavalsmengsels worden samengesteld met veelal grootschalige gekweekte exoten uit bijvoorbeeld Afrika, Azië, Zuid- en Oost-Europa. Deze mengsels zijn populair door hun lagere prijs en zijn prima geschikt om je tuin op te vrolijken. Deze exoten bieden kleur, stuifmeel en nectar aan honingbijen en algemene vlinders. Maar verder staan ze er vooral voor de lol. Want onze Nederlandse wilde bijen, vlinders en andere insecten hebben juist inheemse wilde bloemen nodig voor de voortplanting en andere structurele overlevingsvoorwaarden. Deze planten noemen we waardplanten. Ecologisch gezien kun je dus beter kiezen voor zadenmengsels die volledig bestaan uit inheemse bloemsoorten (uit Noord-Frankrijk, Benelux en West-Duitsland). Hiermee draag je bij aan het behoud van een aantal zeer belangrijke insectensoorten.
vergroot de biodiversiteit in de buurt
Toch is alleen het voorkomen van één waardplant niet genoeg. Voor veel insecten, bijen en vlinders is het ook van belang dat er veel verschillende soorten wilde inheemse bloemen groeien in een gebied. Dat is niet alleen goed voor de gezondheid van veel dieren, maar de diversiteit aan wilde bloemen zorgt er ook voor dat in het hele seizoen geschikt en voldoende voedsel beschikbaar is. Daarom stopt de biodiversiteit niet in je buurt bij de haag naar de buren.
Inheemse soorten goed voor economie
Ook ons eigen welzijn heeft baat bij biodiversiteit door middel van inheemse wilde bloemen. Een groot deel van onze voedselgewassen is afhankelijk van bestuiving. Naast honingbijen wordt de bestuiving voor een groot deel verzorgd door de vele soorten inheemse bijen, hommels, zweefvliegen en andere insecten die we in Nederland hebben. Al deze soorten hebben verschillende leefomstandigheden met verschillende inheemse plantensoorten nodig. Deze bestuivende wilde bijen en andere insecten vertegenwoordigen een economisch belang van ongeveer 1,2 miljard euro per jaar in Nederland. Het zaaien van inheemse wilde bloemen heeft dus ook een groot economisch belang!
het stappenplan om een bloemenweide aan te leggen:
Eerst moet je de bodem geschikt maken. Het makkelijkst gaat dit met een bodemfrees maar als het slechts om een klein oppervlak gaat dan kun je de bodem ook met de hand omspitten. Verwijder wortels, stenen, onkruid en andere ongeregeldheden uit de bodem. Strooi het bloemenzaadmengsel volgens aanwijzing op de verpakking dun uit over de grond. Meestal heb je 1 gram zaad per m² nodig. Het is soms lastig om te zien waar het zaad terecht komt. Je kunt het om deze reden eventueel vermengen met wat wit zand. Hark het zaadmengsel licht in de grond maar pas op dat de zaden niet volledig afgedekt worden. Ze zullen dan niet meer ontkiemen. Besproei de grond en houd de grond de eerste weken goed vochtig.
Hoe en wanneer bloemenweide maaien?
Wanneer en hoe vaak je een bloemenweide moet maaien hangt af van het zaadmengsel. We maken een onderscheid tussen eenjarige bloemen en vaste planten
Bloemenweide met eenjarige bloemen maaien
Een bloemenweide met éénjarige bloeiers moet je maar één keer per jaar maaien. Je doet dat het beste in september of oktober. Je moet het maaisel niet gelijk opruimen maar één tot twee weken laten liggen zodat de zaden die zich nog in de plant bevinden er alsnog uit kunnen vallen. Na deze periode haal je het maaisel weg en spit je de grond oppervlakkig om. Je zaait hiermee dus in feite de grond opnieuw in en je zult dan het volgende jaar weer kunnen genieten van nieuwe bloemen. Wel moet je na drie à vier jaar gaan bijzaaien om ervoor te zorgen dat je een gezonde bloemenpopulatie blijft houden
Bloemenweide met vaste planten maaien
Een bloemenweide met vaste planten moet je één a twee keer per jaar maaien. Het beste doe je dit eind juni of begin juli en een keer in september of begin oktober. Een net aangeplante weide met vaste planten moet je ook maar één keer in het najaar maaien. Vanaf het tweede jaar kun je dan twee keer gaan maaien. Hoe vaak je moet maaien is mede afhankelijk van het soort bloemen. Sommige soorten hoeven slechts eens in de drie à vier jaar gemaaid te worden.
Na het aanplanten of zaaien is goed beheer van groot belang. Bijen hebben doorlopend bloeiende planten nodig en maaien moet daarom gefaseerd gebeuren. Probeer daarbij minimaal 15% van het oppervlak te laten staan. Maai het liefst na de bloei en maximaal 2 keer per jaar. Verder is het belangrijk dat maaisel afgevoerd wordt om te zorgen dat de grond schraler wordt en grassen niet te dominant worden. Probeer klepelen te vermijden, dit is niet goed voor alle dieren en planten. Ook is het van belang niet te zware machines te gebruiken om zo de bodemstructuur te behouden en de nesten in de bodem niet teveel te beschadigen.
