Je ontdekkingstocht naar eetbare bloemen en bladeren staat op het punt van beginnen. Waar ga je heen & wat kun je onderweg allemaal tegenkomen? En, wat neem je mee? Ga je gezellig samen de natuur in om van allerlei heerlijks uit de natuur te gaan smullen. Ik neem je mee door het achterland van Geleen & Beek.
Eten uit de natuur
Bij iedere stap die je zet, stap je op een eetbare plant. Zowel op straat, de bermen, buurtparkjes, de grotere parken en de bossen staan vol met eetbare planten. Als je de tuin-natuur zijn gang laat gaan dan groeit er in No-Time een gezond en vezelrijk vier gangen menu. Denk bijvoorbeeld aan bloemen, struiken als weegbree, paardenbloem, diverse soorten loken, vogelkers, meidoorn, lijsterbes. Alleen hiervan kun je al een heerlijke maaltijdsalade maken.
.
Als we de natuur nodig hebben wordt deze ook beschermt
Ik ervaar de nieuwsgierigheid dagelijks aan den lijve als ik door het veld loop. Of in de straat op weg naar het postkantoor. Steeds meer kennis wordt gedeeld over eetbare planten in de natuur en dat is goed want als we de natuur nodig hebben wordt deze beschermt.
op iedere vierkante meter staat iets wat je kunt eten
In de natuur, het openbaar groen en nog dichter bij huis; in de tuin of op het balkon groeit zoveel dat eetbaar is. Ja, ook bloemen en bladeren! Vaak hoef je maar een paar stappen buiten de deur te zetten om je eerste eetbare bloemetje te vinden; het madeliefje. Met een beetje geluk zitten er onder je schoenzolen 3 eetbare planten; het madeliefje, de paardenbloem en een rode klaver.
Wildplukkers zijn vooral op zoek naar verbinding met de natuur. “En wat geeft nu meer verbondenheid dan van de natuur te eten? Het zoeken van voedsel is een oerinstinct; onze voorouders, de jagers en verzamelaars deden het al. Onderzoek heeft aangetoond dat mensen zich rustiger voelen nadat ze in contact met de natuur zijn geweest. Tijdens het bij elkaar sprokkelen van je eigen avondmaal komt het gehaaste leven van onze moderne tijd even tot stilstand.”
Agnes van den Berg, omgevingspsycholoog en hoogleraar natuurbeleving aan de Rijksuniversiteit van Groningen
van bodem tot bord
De oogst uit de natuur en het openbare groen is van nature puur en zuiver. Planten worden niet opgejut met mest en vocht, en staan op de plek waar ze de voorkeur aan geven; in lekkere zonwarmte of wat meer in de schaduw. Vaak worden ze niet bespoten tegen schimmels, insecten en ander ongerief, maar je moet zelf wel opletten in welke omgeving je plukt.
klaar voor vertek?
Wat je in het wild of in het openbaar groen oogst, kost niets. Het meeste kun je oogsten direct naast de voordeur of iets verder weg op loop-en fietsafstand van huis. Soms word je zelfs verrast door al dat lekkers; zorg daarom dat je altijd wat tasjes of doosjes in je fietstas of broekzak hebt.
Heel wat bladeren en bloemen smaken lekker tot heel lekker, andere zijn vooral leuk om te zien als verziering van je sla of maaltijd. Wat jij ervan vindt bepaal je natuurlijk zelf. Het is ook een kwestie van wennen en , wat de hoeveelheden betreft, uitproberen. Vaak zijn het smaken die je niet proeft als je gekweekte groenten en kruiden eet. Er zijn ook planten die zowel in het wild groeien als gekweekt worden. De echte kamille en de zuring zijn daar voorbeelden van.
ga mee op voedselsafari
Vanaf Debijestraat 3 volgen we de Van Akenstraat en steken we de snelweg over waar we aankomen in het domein van de boeren van de gemeente Beek. We vervolgen daar de zandweg (de Boekestockerstraat) en kijk eens goed om je heen. De sleedoorn bloeit nu overal en de kersen bloeien nu volop. Het is een ware Hanami. Loop de Boekestokkerstraat helemaal uit tot het eind.
De natuur is een rijke voorraadkast. gebruik alles uit de natuur met mate
Rudy Klaassen
Voor dat je de weg over steekt zie je in de struiken de eerste hopscheuten te voorschijn komen. En de jonge kopjes lijken rond te kijken, waaraan ze binnenkort omhoog beginnen te klimmen. Het is maar een korte periode dat je hopscheuten kunt oogsten. Als je ze vindt laat er altijd drie staan om de plant niet uit te roeien.
Steek de straat over en ga direct naar links. Je loopt nu richting “Vrouwe Heuvel“.
Nadat je 150 meter langs de Looiwinkelstraat hebt gelopen ga je rechts het Vrouwen Boscherpad op richting het Vrouwenbos. Je loopt over een smal paadje tussen twee landerijen in. Aan de linkerkant zie je de vrouwenheuvel.
Blijf het pad volgend. Het pad wordt begroeid en loop door totdat je naar links kunt gaan. Hier staat de sleedoorn in bloei. Nu loop je het Vrouwenbos in. Ga omhoog en als je helemaal boven bent volg je het pad naar rechts.
trekkebek
Zeer vroeg in het voorjaar, als de winter nog niet echt is weggetrokken, zie je de witte bloesem van de Sleedoorn als reuzen-sneeuwvlokken op de takken liggen. In kwakkelige lentes vallen de Sleedoorns niet zo op, omdat bij aanhoudend vochtig weer de bladeren al tussen de bloemen verschijnen. Maar in een helder voorjaar springt de Sleedoornbloesem in het oog en verbaas je je erover dat er eigenlijk zoveel van die struiken in ons land zijn.
laat je betoveren door de sleedoorn
Hoe vroeg de struik ook bloeit, het zal toch tot pas in de late herfst duren voordat de bessen met hun grote pitten rijp zijn en van groen via blauw naar blauwzwart verkleuren. Het is wonderlijk dat deze vrucht zo lang kan profiteren van de zon in lente en zomer om pas na de eerste nachtvorst in de late herfst echt rijp te worden. Het is de kou en niet de zon, die de laatste zet tot rijping geeft! Dan komt er een wittig waslaagje over de vrucht heen en begint hij er appetijtelijk uit te zien. De Sleedoorn neemt dus de tijd om het licht vanaf het vroege voorjaar tot in de late herfst op te nemen en te ‘vertalen’ in zijn gezonde sappen. ‘Geconcentreerde zomerzon’, zo zou je deze bessen kunnen noemen en het is niet verwonderlijk dat de consumptie ervan zieken doet aansterken, bleke en lusteloze kinderen wat meer levenslust geeft en zogende moeders wat extra vitaliteit aanreikt.
holle weg
Als je beneden uitkomt bij het vrouwenbos ga je naar links. Daar volg je de holle weg om hoog. Hier groeit heel veel speenkruid. de jonge bladeren van het speenkruid kunnen worden verwerkt in soepen, salades, groene sauzen. De groene knollen eet je rauw of geblancheerd. Ook kun je de kleine knollen kort frituren. De bloemknoppen worden wel als kappertjes ingelegd.
in 10 minuten heb je een maaltijd bij elkaar gesprokkeld
Als je boven aankomt ga je naar rechts. Loop het pad naar beneden en kijk eens hoeveel eetbare planten je hier tegen komt?
Ga opzoek naar de bijvoet. Zijn latijnse naam is artemisia vulgaris en is weer zo’n alledaagse veelvoorkomende plant met ongelofelijk veel toepassingen. Je kunt haar gebruiken als wierook, verwerken in eten, drinken en in je schoenen.
In je schoenen? JA!
Waarom denk je dat het BIJ-VOET heet? Al lang geleden ontdekte de Romeinse soldaten dat als ze de bladeren in hun sandalen legden, ze minder vermoeide voeten kregen tijdens hun lange veldtochten. De bladeren zorgen er o.a. voor dat je voeten minder snel zweten en langer kan doorstappen!
De jonge bladeren kunnen in salades of als kruidige vulling gebruikt worden; het vullen van bijvoorbeeld gevogelte met onder andere bijvoet geeft een heerlijk resultaat. In Azië wordt bijvoet veel gebruikt. Japanners maker er mochi van; een soort rijstkoekjes. Let wel op dat je niet te veel van het kruid eet. Diverse boeken spreken van lichte vergiftigingsverschijnselen bij langdurig gebruik en bij grote hoeveelheden.
Zevenblad als groente
benodigdheden: zevenblad, 1 eetlepel boter, zout en peper.
Bereiding: Gebruik de jonge bladeren en bladstelen. was ze goed af en kook ze met de boter en een weinig water. Voeg zout en peper toe en laat het ongeveer 10 min. sudderen onder voortdurend roeren. Als ze zacht zijn goed afgieten en voor het opdienen nog een beetje boter toevoegen.
kleefkruid
vanaf het vroege voorjaar tot in de herfst kun je kleefkruid plukken. De jonge bladeren worden gebruikt voor salades, soepen en sauzen. De zaden worden geroosterd en tot een alternatieve koffie vermalen. Het schijnt een van de beste koffievervangers te zijn! Bij elke stap door het bos of veld laat de eetbare natuur zich aan mij zien. Is het niet in de vorm van eetbare bessen, paddenstoelen of noten, dan is het wel door middel van fris eetbaar groen.
De Viltige Hoornbloem bloeit lang, vanaf April tot begin Augustus, op een droge en zonnige plaats. De eetbare witte Hoornbloemetjes, met een neutrale smaak, die ‘heel’ uitstekend geschikt zijn voor garnering, bestaan uit 5 witte, hart-vormige kelk-blaadjes.
op een honds drafje
Aan het eind van het pad kom je op een 3 sprong. ga links af. Tot een klein slootje. Daar ga je weer links en zo loop je langs een permacultuur tuin waar alle fruitbomen in bloei staan en langs de weg groeien heerlijke kruiden zoals hondsdraf.
bloemenboter
Voor en tijdens de bloei is de hondsdraf eetbaar als kruid. de jonge bladeren kunnen gebruikt worden in pesto’s, in salades, groene sauzen, ook gefrituurd zijn ze lekker. De plant is familie van de munt en kan ook als munt worden gebruikt. De bloemen kun je goed gebruiken in de bloemenboter
even uitrusten
Op de kruising waar ook een picknick-tafel staat ga je naar rechts. Daarna weer eerste weg links. Aan je linkerkant is een hortensia kwekerij. Deze laat je links liggen. Aan de rechterkant is een brede berm met een greppel waar weel kruiden groeien. Hoeveel eetbare soorten heb je gevonden? .
landschap lezen
Als je gaat wildplukken is het belangijk dat je het landschap gaat lezen. Onze voorouders deden niet anders; ze keken naar hun omgeving om te bepalen waar ze wat konden vinden. een plantensoort als lamsoor tref je alleen in ziltige gebieden aan de kust, in de slikken en schorren van het zeeklei landschap. Maar je hebt ook planten die zich overal thuis voelen. De paardenbloem bijvoorbeeld vind je in alle landschaptypen die we in ons land kennen. Als ik aan het wildplukken ben, lees ik dus eerst het landschap. Ik kijk ver vooruit, naar bossages en naar de kleuren in de weides. Aan de kleurschakeringen , het groen en de bloemen, zie ik welke planten ik op welke bodemsoorten zal kunnen vinden. De bloemen die in een bepaald seizoen bloeien verraden welke welke soorten vruchten ik in de herfst kan verwachten.
de jonge bladeren kunnen worden gebruikt in salades, of als kruidige vulling voor gevogelte. De bladeren zijn lekker in soepen en kunnen verder als groente worden bereid. Meestal worden alleen de bloemen gebruikt als smaakmaker. Ze gaan in boters, over salades en in dranken.
dovenetel
Blijf de zandweg volgen. Je steekt een kruising over en loopt door totdat je bij een T-splitsing komt. Als je links gaat kom je uit bij de Pastorie. Daar kun je een koffie-to-Go of iets fruitigs halen. Hopelijk gaan binnenkort de terrassen weer open en kun je dan op het terras plaats nemen.
Als je niet naar de Pastorie wil gaan, sla dan op de splitsing rechts af ( in plaats van links) Als je doorloopt zie je halverwege een bankje en een kruisbeeld. Hier kijk je uit op Neerbeek en Chemelot. Een groter contrast kun je niet bedenken
Koolzaad kun je eten. Niet alleen het zaad of de bloemetjes; ook de jonge stelen en blaadjes! En ze zijn lekker. Je proeft dat ze wild zijn: ze smaken wat pittiger dan geteelde groenten De jonge bladeren kunnen gebruikt worden zoals je kool zou gebruiken. De bloemen kunnen in salades, als broccoli bereid of er kan een jam van worden gemaakt. Ook kun je de plant goed fermenteren tot een soort groene kool. Koolzaadolie is een plataardige olie die uit de zaden verkregen wordt. Zaden kunnen gekiemd worden en de spruiten zijn erg lekker. De zaden zijn ook tot mosterd te verwerken
Koolzaad
Het laatste stuk van de weg is aan de linkerkant omgeven door een meidoornhaag, zo kenmerkend voor het Limburgse landschap. Kijk eens hoeveel soorten planten je hier in tegen komt? Hoeveel zijn hiervan eetbaar?
Einde van de weg ga je naar links. Dan kom je weer bij de Looiwinkelstraat uit. Die steek je over en vervolgt de boekestockerstraat tot aan het fietspad aan de rand van de snelweg.
Voordat je hier bent passeer je nog een fruitboomgaard aan de rechterkant . Probeer er achter te komen hoeveel soorten fruitbomen hier staan
aan het eind van de weg ga je links het fietspad op. Je blijft deze volgen tot de kruising. Dan ga je naar rechts en steek je de snelweg weer over. op de bruising voorbij het grensmonument van Beek en Geleen ga je links af de Van Akenstraat op. Deze loop je uit totdat je bij Debijestraat 3 aankomt. Als je nog puf hebt ga je de eetbare planten in de tuin ontdekken, want het is een waar voedselbosje geworden 🙂
Zelf aan de slag met natuur en een eetbaar landschap? Kijk hier !
