Tuin met weinig werk en veel resultaat – probeer permacultuur

Als je als moestuinier veel goed voedsel wilt verbouwen tegen zo weinig mogelijk inspanning en geld, dan is permacultuur echt iets voor jou.

Permacultuur is een samentrekking van ‘permanente agricultuur’. En het is wat mij betreft de toekomst van tuinieren.

Waarom? Omdat een permacultuurtuin ons alles biedt waar we behoefte aan hebben:

  1. Voedsel uit eigen tuin.
  2. Zelf bouwmaterialen of brandstof verbouwen.
  3. Een mooie tuin die weinig onderhoud vereist.
  4. Een tuin die honderden jaren oud kan worden.
  5. Meer biodiversiteit.
  6. Geen gebruik van gif, kunstmest of grond van elders.
  7. Een band met de natuur.
  8. Vermindering van energie– en watergebruik.

Ja, dat zijn een hoop voordelen. Wanneer je tuiniert volgens de principes van permacultuur, dan werk je hand in hand met de natuur.

Niet tégen, maar mét de natuur

En dat is vernieuwend, omdat tuinieren van oudsher een strijd tegen de natuur is: snoeien, onkruid en ongedierte bestrijden, kappen, knippen en je tuin efficiënter en onderhoudsvriendelijker maken.

Wanneer je begint met permacultuur, stop je met het ‘offensief’ en leer je observeren en minder in te grijpen voor meer resultaat. Permacultuur is ontzettend leuk en inspirerend. En het is een geweldige oplossing voor talloze problemen, zoals een gezonde bodem, goede waterbuffer en een paradijs voor alle gebruikers Dus laten we aan de slag gaan!

Betrek alle partijen

Een uitgangspunt van permacultuur is dat je een tuin ontwerpt die zo veel mogelijk inspeelt op de behoeften van alle betrokken partijen.

Dat wil zeggen dat je een tuin ontwerpt die voldoet aan jouw wensen:

  • plek om te recreëren
  • plek om te zonnen
  • een bijdrage leveren aan je voedingsbehoeften met biologische groenten, vruchten en kruiden
  • een mooie uitstraling

Het wil ook zeggen dat het voldoet aan de wensen van andere partijen: ruimte voor egels, voor nuttige insecten, voor vogels, voor kikkers en salamanders, voor vlinders, bijen en hommels etc.

Daarnaast wil het zeggen dat je denkt aan de behoeften van de wereld, zoals:

  • zuinig omspringen met grondstoffen
  • vergroten van biodiversiteit
  • bodemkwaliteit verbeteren

Minder werk voor een beter resultaat

Door patronen in de natuur na te bootsen, vergroot je de productiviteit én de gezondheid van ecosysteem

Aan succesvol moestuinieren ligt ten grondslag:

  • een goede zorg voor de grondwaterhuishouding
  • geschikte plantenkeuze
  • een juiste timing

Tientallen vliegen in 1 klap

De principes van permacultuur inspireren je om tientallen vliegen in één klap te slaan. Sterker nog, het inspireert je om een gezond ecosysteem te ontwikkelen waarin je misschien niet zoveel last hebt van vliegen dat je ze dood zou willen slaan. Nóg beter.

Ieder ecosysteem wil graag volwassen worden. Maar wij houden het vaak tegen. Een gemiddelde tuin lijkt op een open vlakte, terwijl de natuur in ons klimaat werkt om er zo snel mogelijk een bos van te maken.

Dat gebeurt in de volgende stappen.

Stap 1 – onkruidzaadjes

Eerst landen er onkruidzaadjes. Die groeien snel, trekken de voedingsstoffen naar boven en sterven dan af. Ze beschermen de grond tegen erosie en maken de grond klaar voor grotere planten met diepere wortels.

Stap 2 – bosjes

Dan komen er bosjes. De biodiversiteit neemt toe, er komen meer dieren, er landen meer zaadjes. De kwaliteit van de grond neemt toe, omdat er materiaal op de bodem valt en wegrot.

Stap 3 – bomen

Vervolgens beginnen er boompjes te groeien. Het ecosysteem wordt langzaam volwassen. De bomen groeien uit tot een veerkrachtig bos. Met diverse soorten planten en bomen, diersoorten en voedselbronnen.

Alles in dit systeem heeft meerdere functies: de bladeren op de grond bijv. hebben een isolerende werking, maar zijn ook voedsel zijn voor de bodemdieren en de planten.

Dit maakt het systeem ontzettend veerkrachtig.

Een normale moestuin is het tegenovergestelde. Het is een kale, dorre vlakte. De natuur doet haar best om hier een bos van te maken. Om daar een stokje voor te steken, moet je de eerste ‘kolonisten’ (het snelgroeiende onkruid) constant verwijderen.

Maar zo hoeft het niet te zijn

Permacultuur leert ons hoe we ons eigen voedselbos kunnen ontwerpen. Een klein bos, een volwassen ecosysteem, dat veerkrachtig is én ons voorziet van voedsel.

Permacultuur is er ook in de winter

Een permacultuurtuin is ‘permanent’. Dat houdt in dat je hem aanlegt voor de lange termijn. Anders dan bij een moestuin die iedere winter leeg wordt gehaald, blijft jouw voedselbos altijd in leven.

De aandacht ligt op het planten van meerjarige planten. Planten die volwassen kunnen worden en jaar in jaar uit voedsel produceren.

Goede, vruchtbare grond opbouwen kost veel tijd en aandacht. Het is één van de hoekstenen van een vruchtbaar voedselbos. Het is de bedoeling dat je je eigen grond vruchtbaar gaat maken, nadat je bij de inrichting grond van buitenaf hebt gebruikt.

Dit doe je door zelf compost te maken. Door wormen in je tuin los te laten. Eventueel door een paar kippen te nemen.

Het begint allemaal bij een gezonde bodem. De kwaliteit van de bodem bepaalt de kwaliteit van je groenten, de veerkracht van je planten en de diversiteit van je permacultuur‘bos’.

Gesloten systeem

In een gezond ecosysteem zijn geen voedingsstoffen van buitenaf nodig. Het is een gesloten systeem:

  • regen wordt opgeslagen in de sponzige bodem
  • zonlicht wordt opgevangen door de hoge bomen
  • bladeren vallen op de grond en bacteriën in de bodem zetten die om in voeding
  • dieren bemesten de bodem en houden hem luchtig

Geen pokon, geen kunstmest, geen kraanwater. Permacultuur inspireert je om jouw tuin ook slimmer te maken in het opvangen en hergebruiken van grondstoffen.

Je hoeft alleen grondstoffen te compenseren

Uiteindelijk komt het erop neer dat je alleen maar de grondstoffen compenseert die je uit je ‘bos’ haalt: de groenten, kruiden en vruchten en het snoeihout dat je uit je tuin haalt.

Verder werk je zoveel mogelijk om het systeem zichzelf in stand te laten houden. Ook in droge periodes, bijvoorbeeld met behulp van een regenton.

Of je nu nog maar pas begint met tuinieren of al een doorwinterde tuinier bent, in de permacultuur zul je anders ontwerpen en anders gaan werken. Zo haal je een rijke oogst binnen voor jou en je vrienden, terwijl je jezelf werk bespaart. Kortom: wie wil dit nou niet?

Begin klein

Ik hoop dat ik je heb kunnen inspireren om meer te leren over permacultuur. En onthoud: het is belangrijk dat je klein begint.

Permacultuur is iets wat je al doende leert. Lees je in en groei erin. Dan zul je er veel plezier aan beleven en zul je een mooie duurzame tuin kunnen inrichten.

Met permacultuur laat de aarde opbloeien, ook als je op een zeer schrale grond begint of op een grond die lange tijd is ‘mishandeld’. Gezonde grond, daar draait het om in de tuin. Zonder gezonde biodiversiteit in de grond krijg je geen gezonde sterke planten.

Permacultuur in jouw buurt?

Wil jij je eigen tuin of buurt inrichten volgens de permacultuurprincipes en weet je niet waar je moet beginnen? Vraag een gratis gesprek aan om te kijken hoe we dat kunnen bereiken in jouw omgeving.

You Might Also Like

1 thoughts on “Tuin met weinig werk en veel resultaat – probeer permacultuur

  1. Bedankt voor dit interessante artikel over de ontwikkeling van een ecosysteem. Ik zou het ontzettend leuk vinden om in onze grote tuin een permacultuur te ontwikkelen, misschien willen we zelfs een stukje bos aanplanten. Het is goed om te weten dat alles begint bij de bodem, daar gaan we ons zeker verder in verdiepen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *