Natuurinclusieve steden

De stad groeit letterlijk uit zijn voegen. De meeste groene initiatieven komen niet van de grond, doordat er geen ruimte meer is in de stad. Dat moet anders. Of het water op, óf de lucht in! Op de grond is weinig ruimte meer, maar er is nog genoeg ruimte op het dak en de muren om ‘groene weelde‘ aan te leggen. Het is tijd voor natuur inclusieve steden! Door een nieuwe stadslaag te maken voor multifunctioneel gebruikopvang van regenwaterenergie opwekken, en groenvoorzieningen voor bewoners, creëren we voor de stad meer ruimte en biodiversiteit. Bouw huizen als bomen en steden als bossen!

vertikaal bos

‘De lucht in’!, luidt het adagium van de grote steden in de wereld en zo ook in Amsterdam. Nu gaat het hier wel om begroeide torens. Niet zomaar een gebouw met klimop langs de gevels of balkonhekjes met hangplanten, maar een ‘verticaal bos’. Zo noemt de Italiaanse architect Stefano Boeri de woontorens die hij in 2014 in Milaan realiseerde, met balkons waarin hele bomen wortelen. Er was scepsis toen hij zijn revolutionaire plan presenteerde; de bomen die op de plaatjes sappig groen oogden, zouden vast verdorren. Maar de technologie is niet nieuw. De Franse bioloog Patrick Blanc ontwikkelde in 2004 een plantengevel voor het Parijse Musée du quai Branly. Een soortgelijk systeem werd gebruikt voor het zwembad Sportplaza Mercator in Amsterdam van bureau Venhoeven CS. Pioniersprojecten waardoor groene gevels en daken inmiddels bewezen succesvolle producten zijn.

de stad als ecosysteem

Patrick Blanc is kunstenaar, bioloog en de GROTE ‘uitvinder’ van de verticale tuinen. Zijn werk brengt een hoop frisse lucht en zuurstof naar de bewoonde wereld. Hij is een ontwerper die in zijn opdrachten het onderwerp ‘welzijn’ centraal zet. Hij heeft een revolutie laten plaatsvinden in de stad. Hij heeft betonnen muren veranderd in complete ecosystemen. De gebouwde constructies zorgen op deze manier voor een verzachting van het stadse uiterlijk en voegen extra natuurlijke componenten toe in een doorgaans stenige, stedelijke omgeving. Natuur en stad kunnen door middel van dit type gebouwen op een nieuwe wijze beter met elkaar worden verweven. Het wordt tijd voor de groene revolutie in onze steden.

7 tips voor verticaal groen

Graag wil ik je helpen met het innoveren van je leefomgeving. Daarvoor geef ik je alvast 7 tips voordat je aan de slag gaat met groene gevels en groene daken:

1. Begin bij de openbare ruimte

Verticale tuinen zijn succesvol als ze ontworpen en aangelegd worden in relatie met de omgeving en de openbare ruimte. Groene hoogbouw maakt dus bij voorkeur deel uit van een groen netwerk aan voorzieningen en ruimtes die begint in de openbare ruimte en zich voortzet in gebouwen.

2. ‘Daktuin’ versus ‘groene gevel’

Het onderhoud van een groene gevel is complexer (en kostbaarder) dan dat van een daktuin. Er zijn ook veel overeenkomsten. Bijvoorbeeld bij de aanleg van een passende voedingsbodem (substraat) die voldoende volume en massa bezit om beoogde vergroening/begroeiing?  daadwerkelijk te realiseren en het vocht vast te houden. Ook in de keuze van beplanting die de specifieke condities kan overleven zijn er overeenkomsten. In beide gevallen zijn er beperkingen bij het gebruik van aanplant van bepaalde typen begroeiing. Die beperkingen betreffen zowel de klimatologische- als weersomstandigheden (zon, neerslag en wind).

3. Koppel waterberging aan drainage

De groene gevel kan, in combinatie met daktuinen, in de eerste plaats bijdragen aan de steeds noodzakelijker wordende verkoeling van de stedelijke ruimte. Op het gebied van waterberging kan de begroeiing ook een rol spelen wanneer die gekoppeld wordt aan de drainage van de verschillende plantenbakken en andere plaatsen waar groen in, aan en rond het gebouw staat. Wanneer de regenval de behoefte van planten op bepaalde momenten overtreft kan het overtollige regenwater opgeslagen worden in bassins en vijvers rond en op het gebouw.

4. Maak het groen bereikbaar en toegankelijk

Door het groen van dit type projecten bereikbaar te houden en toegankelijk te maken (en te houden) voor een grote groep stedelingen kan veel toekomstige, groene hoogbouw daadwerkelijk een collectieve voorziening worden. Dat kan in de eerste plaats door projecten met groene gevels te realiseren in de lagere koop- en huursectoren. Maar ook het toegankelijk maken van groen in de verschillende type torens biedt uitkomst. De groene torens bieden een kans op een nieuwe publieke ruimte op grotere hoogten in de stad.

5. Vergeet de dieren niet

De bouw van nieuwe groene publieke ruimte in de vorm van groene torens biedt naast flora ook veel kansen voor fauna in de stad. De begroeiing kan een nieuwe habitat vormen voor veel dieren. Daarbij gaat het nadrukkelijk om meer dan het toevoegen van nestkastjes voor vogels en vleermuizen. De verschillende variabelen, zoals positie ten opzichte van de zon en hoogte, bieden mogelijkheden voor vlinders, insecten en vogels die niet in nestkasten broeden.

6. Ontwerp een stevige draagconstructie

Het toevoegen van groen aan een gevel biedt veel kansen voor een groenere en aangename leefomgeving. Voor de constructie van het gebouw zelf heeft het wel consequenties. Door het gewicht van de plantenbakken, grond/substraat én (steeds groter groeiende) planten en bomen zijn substantiële aanpassingen in berekening en aanleg van andere voorzieningen in de draagconstructie noodzakelijk. De combinatie van het gewicht van de diepe bakken, begroeiing en windbelasting sluit het simpelweg toevoegen van groen en groenvoorzieningen aan bestaande vloerconstructies uit. De berekening van die belasting is een kwestie die architect, constructeur én aannemer verder moeten uitzoeken en bepalen.

7. Onderhoud hoeft niet duur te zijn

De nog bescheiden ervaringen op het gebied van onderhoud tot nu toe laten een beeld zien, waarbij de kosten van onderhoud vooral in de eerste jaren hoger zijn. In die beginfase moet de begroeiing immers aanslaan en blijkt welke planten wel of niet geschikt zijn en welke planten vervangen moeten worden. Na die startfase, wanneer de beplanting wortel heeft geschoten, bestaat het onderhoud vooral uit snoeien. De gevolgen van extreme weersomstandigheden, zoals droogte, daargelaten. Daarnaast is het ook denkbaar dat bewoners en eigenaren na verloop van tijd behoefte hebben aan het vervangen van bepaalde planten om praktische of esthetische redenen.

Ben je geïnspireerd om je stad, woonomgeving, bedrijfsruimte of eigen woning te innoveren met groen, dan ben jij bij mij aan het juiste adres. Samen met Vertiplant kom ik graag langs voor een gratis gesprek

Hulp nodig?

Zoek jij ook een toekomstbehendige oplossing voor je onderneming, organisatie of onderwijsinstelling of woonwijk? Neem dan contact op voor een gesprek, waarin we bespreken hoe ik je kan helpen.
Gratis gesprek aanvragen

You Might Also Like