Toen Loek en ik thuis kwamen van onze wereldreis waar we de impact van het rijke westen op Azië hebben kunnen ervaren zoals de vernietiging van het regenwoud van Zuid-Oost Azie door grote bosbranden en de aanleg van palmolieplantages, ging bij mij ineens de telefoon over; Lilllian Dibbets van Starters4communities belde mij en vroeg mij om het initiatief Oosterzwam in te brengen als impactproject voor de studenten van Starters4communities! Dit is een geschenk uit de hemel, want Ik ben na mijn Azië rondreis nog gemotiveerder om het verschil te gaan maken en samen te werken met ondernemers, overheden, onderwijsinstellingen, organisaties en bewoners waarbij we de vernietiging van het regenwoud gaan voorkomen door het opzetten van een ecosysteem van ondernemers die elkaars reststromen willen gebruiken en samen gaan geven aan de Blauwe Economie en een duurzaam Amsterdam creëren vanuit maatschappelijk verantwoord ondernemen. Een andere manier van ondernemen waarbij de ene ondernemer zijn afval de grondstof is van de ander voor o.a.: oesterzwammen, bioplastic, vulmiddel, enzymen en voedingssupplementen.
Starters 4 Communities
Starters4communities gelooft in de kracht van bottom-up sociaal ondernemerschap om de samenleving socialer, duurzamer en sterker te maken. Zij bieden een programma’s aan waarmee ze deelnemende starters op de arbeidsmarkt, professionals en oprichters van sociale initiatieven en ondernemingen samenbrengen, trainen en begeleiden om op duurzame wijze impact te maken. Deze methodiek draait om leren door te doen en in teams werken aan een betere wereld. De focus ligt op het versterken van het businessmodel, vergroten van de impact of het bereik van de impactprojecten en start-ups. Samen sterker!
Blauwe Economie
Ik ben een aantal jaren geleden gestart met een initiatief in de buurt om bewustwording te creëren voor het hergebruiken van reststoffen zoals koffieprut waar je oesterzwammen op kunt telen en daarna het kunt gebruiken om de Amsterdamse bodem mee te verbeteren door de fantastische werking van de schimmelcultuur. Mijn focus ligt op ‘leren van de natuur’. In de natuur is geen afval en alles wordt weer gebruikt. Om mensen bewust te maken dat iedereen hier een steentje aan bij kan dragen verkoop ik de ‘Rotterzwam Growkit’. Hiermee kun jij van je eigen koffiedik superverse oesterzwammen kweken en opeten. Dit is een mooi voorbeeld uit het boek: “the Blue Economy”.
Dit concept spreekt veel mensen aan, en veel mensen drinken kofffie! Als je iets kleins wilt doen met een grote impact op het klimaat dan mag de growkit niet ontbreken bij jou op het aanrecht.
10 jaar, 100 innovaties, 100 miljoen banen
Met de inspirerende voorbeelden uit het boek: ‘de Blauwe Economie‘ laat Gunter Pauli zien dat bedrijven die ondernemen op basis van kennis en ecosysteem en biodiversiteit, waarde creëren in plaats van natuur degraderen. Zijn boek staat vol met geweldige verhalen en oplossingen. De natuur en omgeving als rijke inspiratiebron. De wereld heeft niet 1 Goliath nodig maar vele Davids om slimme innovaties te ontwikkelen en op de markt te brengen. Samen maken we het verschil dat nodig is. Samen bouwen we aan duurzame en winstgevende bedrijven. Laaf je aan de natuur, durf te leven, kies heel bewust voor duurzaam ondernemen. Kennisdelen is de sleutel tot succes, door verhalen, ervaringen, visies en voorbeelden te delen, dragen we allemaal bij aan meer winst voor mens, milieu en maatschappij. Gunter Pauli maakt ons in de Blauwe Economie op een fascinerende wijze deelgenoot van de grenzeloze mogelijkheden van zijn Blauwe Economie: 10 jaar, 100 innovaties, 100 miljoen banen. Hier wil ik graag mijn bijdrage aan leveren.
Changemakers
Het programma van Starters4communities duurt in totaal 20 weken. Aan elk programma doen ongeveer 15 deelnemers mee die in teams van 2 tot 4 gekoppeld worden aan de initiatiefnemer(s) van sociale en duurzame initiatieven of start-ups. Dit worden impactprojecten genoemd De deelnemers besteden 16 uur per week aan het programma, waarvan 8 uur op de vaste, wekelijkse programma dag. Op de programmadagen zijn er trainingen voor de deelnemers. De trainingen zijn altijd praktijkgericht. Er wordt een beetje theorie of een model geïntroduceerd dat vervolgens wordt uitgewerkt voor het impactproject. Met de trainingen leren de deelnemers over veel verschillende onderwerpen belangrijk voor elke sociaal ondernemer, van businessmodellen tot impact meten en marketing. Het programma is opgebouwd in verschillende modules. Tijdens de eerste twee modules zetten de deelnemers samen een crowdfunding campagne op om het programma te bekostigen. De campagne opbrengst gaat niet rechtstreeks naar de impactprojecten, maar maakt de inzet van de deelnemers en de trainingen mogelijk. Na de campagne zijn er in totaal 13 weken waarin de deelnemers gericht werken aan het vraagstuk. Het programma wordt afgesloten met een slotevenement waarop deelnemers met de plannen presenteren.
Wat spreekt je je aan:
Sinds het gesprek met Rudy kan ik Oosterzwam niet meer uit mijn hoofd krijgen. Ik ben uit nieuwsgierigheid al langs een aantal koffietenten geweest en allemaal gooien ze hun koffiedik weg terwijl ze heel graag zouden willen dat er iets nuttigs mee wordt gedaan. Ook sprak ik met een vriend van mij die als eigenaar van een ‘creative agency’ het fantastisch zou vinden om zijn platform te lenen om mensen via storytelling meer over dit onderwerp te laten weten. Dit doet mijn hoofd al tollen met mogelijkheden om zichtbaarheid te vergroten en de juiste doelgroep te treffen.
… Dit project naar een hoger niveau tillen zou mij een enorme eer lijken en ik voel dat ik mijn hart en ziel hierin kan leggen. Tevens zie ik mogelijkheden voor toekomstige uitbreiding waar ik enorm graag een rol in zou willen spelen.
wat neem je mee?
Wat ik kan bijdragen is allereerst een persoonlijke passie met en overweldigende intrinsieke motivatie voor het project dat Rudy heeft opgezet. Daarnaast ben ik een geboren netwerker die over een divers en uitgebreid maar bovenal het juiste netwerk beschik (e.g. mensen die met schimmel, voeding en circulariteit betrokken en begaan zijn, koffiemakers, scholen, docenten, mensen in de creatieve sector, mensen in de journalistiek, kinderen). En omdat het in mijn netwerk algemeen bekend is dat ik voor dit thema sta, dat ik dit thema leef, eet en adem, is het voor mij makkelijker om met mensen in contact te komen en samen te werken die Oosterzwam kunnen helpen in het creëren van meer impact. Ook voor zichtbaarheid en een beter offline bereik is dit van levensbelang.
Wat wil je er uit halen?
Ik wil leren wat er nodig is om een vergelijkbaar initiatief te lanceren en tot een succes te volbrengen. Hoe zorg ik dat een idee zoals Oosterzwam over een duurzaam verdienmodel beschikt? Waar loopt Oosterzwam tegenaan en bovenal hoe los je dit op?
niet 1 maar 2 impactgroepen
Bij de start van het programma van Starters4communities mocht ik met een aantal andere impact projecten een pitch gaan geven over mijn initiatief. 15 super gemotiveerde impactmakers zaten aandachtig te luisteren naar mijn initiatief Oosterzwam, want ik woon in Amsterdam-Oost en wil ik vanuit Oosterzwam Oost groener en kringloop maken door het drinken van koffie. De studenten hebben echt moeten solliciteren naar een van de impactprojecten. Ik ben super vereerd dat er niet 1 maar 2 groepen voor mijn impactproject hebben gekozen en klaar staan.
geen Oosterzwam, maar Amstelzwam
Tijdens het Zwam-café dat ik georganiseerd heb voor de studenten werd het mij al vrij snel duidelijk dat de studenten de lat hoger willen leggen. Ze kiezen voor een stadsbrede aanpak omdat Amsterdam uit zijn voegen groeit. Ruimte wordt steeds schaarser, er is komt steeds minder biodiversiteit. De stad versteend ook steeds meer. In Amsterdam weten we niet meer waar we met het afval naar toe moeten. De consumptie en productie van de stad heeft grote impact binnen de stadsgrenzen, ver daarbuiten, en ook elders in de wereld ( Maleisië! )
Amsterdam Klimaat Neutraal
Eind 2019 stelt het college de nieuwe strategie Circulaire Economie 2020 – 2025 vast. De routekaart Amsterdam Klimaatneutraal gaat begin 2020 naar het college. Cruciaal voor beide programma’s is de verbinding met bewoners en bedrijven in de stad. Hoe zorgen we samen voor een toekomstbestendige stad? Een welvarende stad die niet ten koste gaat van onze planeet.
Wereldwijde proeftuin
Amsterdam maakt deel uit van een bijzonder wereldwijd experiment. Amsterdam is een van de vier proeftuinen waarin op een vernieuwende manier geëxperimenteerd wordt met het gedachtengoed van Kate Raworth. Samen geven we vorm aan een wereld waarin het allemaal anders kan. De andere drie proeftuinen zijn: Knivsta (Zweden), Ladywood (Birmingham, Engeland) en Costa Rica (als land).
de buurt als proeflokaal
In alle verschillende buurten vraagt het gemeente bestuur van Amsterdam de bewoners om inbreng voor de nieuwe strategie Circulaire Economie en de routekaart Amsterdam Klimaatneutraal te realiseren. Door samenwerking met bewoners uit de buurt wil de gemeente beter aansluiten op specifieke behoeften en ervaringen.
mijn droom
Ik wil de basisbehoeften van de mensen in de stad verwezenlijken waarbij we zorgen voor veel (eetbaar) groen, schone lucht, zelfvoorzienende energieke florissante wijken met schoon oppervlakte en zwemwater en grote diversiteit aan plant en dier waarbij de grondstoffen in de wijk blijven. Een stad waar de Amstelzwam kroketten in de FEBO schappen liggen i.p.v. de rundvlees kroket.
Vegan is het nieuwe normaal! Er wordt gebruik gemaakt van natuurlijke systemen als wormenhotels, Amstelzwam grow-kit, paddenstoelenkwekerijen in de buurt met #eetbaarhout, bijen linten, vlinder vriendelijke inrichting van het groen, hittestress bestendige wijken, groene wanden, klimaatbestendige inrichting met wadi’s waar de biodiversiteit omhoog schiet, voedsel-bosjes en fruittuinen in plaats van jaren 70 groen ( waarom groen als het ook eetbaar kan: íncredable edable) , groene daken en duurzame energievoorzieningen, grondstoffen in de buurt houden & composteren in de buurt, vierkante meter-tuinen waar mogelijk en het gebruik van Bokashi en E.M. boom- buurt en geveltuinen.
Amsterdam Zero Waste
De komende jaren is de grootste uitdaging als samenleving de transitie naar een circulaire economie. Het is zo’n uitdaging, omdat het een radicaal andere manier van omgaan met grondstoffen en verspilling vraagt. Amsterdam wil koploper zijn in de transitie naar een circulaire economie. In een circulaire economie gaan we slim om met energie, water grondstoffen en voedsel.
De 5 R’n
De heilige graal voor een zero waste lifestyle zijn de 5 R’n:
Rethink – Kan het ook anders?
Refuse – Kan ik het weigeren?
Reduce – Kan ik minderen?
Reuse – Kan ik het hergebruiken?
Recycle – Kan ik het recyclen of composteren?
Als je jezelf deze vragen stelt, heb je de basis van een Zero-Waste-lifestyle te pakken.
Waarom is zero waste zo belangrijk?
Grondstoffen worden steeds schaarser en grondstofprijzen variëren. Tegelijkertijd produceren we veel afval, waar deze waardevolle grondstoffen ook in zitten.
Afval is dus een potentiële bron van grondstoffen die ervoor kan zorgen dat materialen oneindig beschikbaar blijven voor (hoogwaardig) hergebruik. Met een zero-waste-strategie kunnen nuttige reststoffen opnieuw toegepast worden.
Hoe beter we ons afval scheiden, hoe beter we hier nieuwe grondstoffen uit kunnen halen, waar we nieuwe producten van kunnen maken. Belangrijk dus om afval goed te scheiden!
Recyclen is niet de oplossing
De manier waarop plastic momenteel wordt ingezameld, heeft weinig effect op het milieu. Uit een rapport van het Centraal Planbureau (CPB) blijkt dat apart ingezameld plastic verwerkt wordt tot een nieuw basisproduct van “matige kwaliteit dat beperkt bruikbaar is”.
Meer scheiden aan de bron levert hogere kwaliteit grondstof op
Daarom moet volgens het CPB niet nog meer plastic ingezameld worden, maar moet er juist naar andere oplossingen gekeken worden. Zo zou er na het inzamelen van plastic nog verder gesorteerd moeten worden. Daardoor gaat de kwaliteit van de gerecyclede kunststof omhoog. “Dit leidt weliswaar tot hogere kosten, maar ook tot meer milieuwinst.”
Bioplastic
Volgens het CPB zijn bioplastic en recycling maar beperkte alternatieven voor de fossiele productie van kunststof. Het beleid rond plastic recyclen is bovendien sterk gericht op de vergroting van de hoeveelheid ingezameld materiaal, terwijl afval verminderen een betere strategie is.
Het gaat niet goed met de wereld en de mens als we blijven doen wat we altijd gedaan hebben. Door goed naar natuurlijke systemen te kijken is het echt mogelijk om tot een duurzame manier van produceren en consumeren te komen.
Cradle 2 Cradle
De Sakura, de Japanse kers, staat voor mij symbool voor de ‘de Kringloop Samenleving’. Het Cradle 2 Cradle principe ( C2C) is een circulair concept; net zoals de natuur dat is. In de natuur bestaat er geen afval. Als we goed naar de natuur kijken, wordt alles hergebruikt. Zo ook de bloesem van de Sakura. De afgevallen bloemblaadjes zijn voedsel voor de bodemdieren en mest voor de planten. Samen met Starters4communities gaan we een businesscase maken om voor de koffie reststromen een verdienmodel te maken. Het initiatief van ‘Amsterdam maakt er wat van’ waar zeep gemaakt is van koffieprut is een voorbeeld waar ik graag mee verder wil gaan.
Waarom oesterzwammen op koffieprut
Er zijn veel redenen waarom het kweken van oesterzwammen op koffiedik in een stedelijke omgeving algemene praktijk zou moeten worden:
Koffiedik is een waardevol plantaardig materiaal dat in grote hoeveelheden in de stad aanwezig is. Voor een kopje koffie gebruik je maar een paar procent van deze bes. Kweek je oesterzwammen hierop, dan zet je dit restmateriaal om in eiwitrijk voedsel en hoogwaardige compost. Bovendien
Je hebt in vergelijking met andere gewassen weinig ruimte nodig, en omdat je binnen kweekt hoeft er geen kostbare landbouwgrond voor gebruikt te worden. Door lokaal te kweken verminder je het aantal gereden kilometers. Het koffiedik hoeft niet gepasteuriseerd te worden omdat dit al is gebeurd tijdens het maken van een kopje koffie, dit levert opnieuw een belangrijke energiebesparing op.
Netwerken met Energie
Op dit moment wordt er nog te weinig koffieprut ingezameld en gebruikt als reststof. Graag wil het % verhogen tot 100% en samen met verschillende partijen Containing Mushrooms, Mycophylia, Grow, e.a. er voor zorgen dat de kringloop gesloten wordt. Bijna iedereen drinkt koffie maar bijna niemand maakt gebruik van de mogelijkheid om van koffieprut oesterzwammen te kweken. Ik wil zowel de bewoners van Amsterdam, scholen maar ook jongeren betrekken bij de ambitie om nieuwe producten te gaan maken van koffieprut voor de circulaire economie. Bovendien wil ik een Community of Practise (COP) oprichten waarbij kennisoverdracht plaats vindt en nieuwe beroepen en verdienmodellen ontstaan. Rosa Lucassen van Burosa & Netwerk&Co brengt haar kennis en kunde in om vanuit Co-Creatie een ecosysteem op bouwen waarbij we:de grondstoffen in de buurt houden, we zelf compost maken voor een groene buurt, geen voedsel meer verspillen, bewustwording creëren voor een kringloopbuurt waar afval voedsel is. Blijf ons volgen op ons facebook en als onze missie jou aanspreekt, meld je aan als partners van Amstelzwam.
the Blue Deal
Dankzij ‘the decision tools van ‘The Blue Deal‘ kunnen we onze ‘K.P.I’ s gaan meten, want meten is weten. Wij zullen moeten bewijzen dat we impact gaan maken. Hoeveel koffieprut is er nu beschikbaar in Amsterdam, en hoeveel % wordt er nu gebruikt als grondstof. Hoeveel grote koffiebranders doen nu al mee om koffieprut een nieuwe bestemming te geven? Hoeveel ton koffie wordt er gebruikt in de cafe’s en restaurants, hoeveel kalfsvlees kroketten worden er nu verkocht en wat is er nodig om deze te vervangen door oesterzwammen kroketten? Het vermoeden is dat de koffieprut meer waarde heeft dan het kopje koffie! Mogelijk kan de winst verdubbeld worden door koffieprut als grondstof te zien. Afval is voedsel/ grondstof! Let’s Cradle2Cradle.
Wat spreekt je aan?
Vanwege mijn betrokkenheid bij het opzetten van een Tiny House project zou ik erg graag mijn ecologische kennis inzetten en meer ontwikkelen om uiteindelijk zoveel mogelijk bewustzijn te verspreiden over een circulaire leefstijl.Het mooie in Rudy’s verhaal vond ik dat de natuur geen afval kent maar dat alles weer een volgend doel kan dienen, hier wil ik me heel graag mee verbinden. Oosterzwam is tweeledig, het gaat voor zero waste en biedt daarnaast ook een duurzaam voedsel alternatief.
Rudy is opzoek naar een financieel duurzaam business model en dat sluit exact aan op mijn belangrijkste leerdoel voor dit programma: een goed idee waarmee je impact kan maken uitwerken tot een concreet en gestructureerd plan waarmee een ondernemer aan de slag kan. Dit maakt dat Oosterzwam voor mij absoluut het impactproject is waar ik het allerliefst mee aan de slag ga!
Wat neem je mee?
Gezien mijn commerciële ervaring ben ik gewend om vanuit een ondernemersgeest naar de potentie van een product en afzetmarkt te kijken en hier een marketingplan voor te maken. Ik vind het ook leuk om de juiste mensen/bedrijven te benaderen die belangrijk kunnen zijn als klant en verdere ontwikkeling van ons idee. Mijn teamgenoten kunnen er naast een goede samenwerking vanuit gaan dat ik met een proactieve houding voor dit project aan de slag ga.
Wat wil je eruit halen?
Wat ik voornamelijk wil ontwikkelen is hoe een idee met enorm veel potentie verder ontwikkeld kan worden tot een financieel gezonde onderneming dat impact maakt. Ik wil graag meer ecologische kennis ontwikkelen en praktische kennis opdoen om afval zoveel mogelijk te beperken.
Je merkt aan Rudy dat het een zeer gepassioneerde man is met heel veel ideeën. De uitdaging voor mij en mijn teamgenoten is om hier focus en structuur in aan te brengen.
Doe mee met Amstelzwam
Wil jij ook meedoen met Amstelzwam? Meld je aan en je ontvangt gratis het stappenplan om vandaag al te beginnen 🙂