We wonen nu bijna 1 jaar in Limburg, en we zijn iedere dag weer blij dat we de drukke stad hebben verlaten en ons koesteren met een groene en bourgondische levensstijl. Het huis en de tuin waar voor we gekozen hebben, is met respect verbouwd en verduurzaamd. De tuin was al heel groen, en we hebben alleen het meest noodzakelijke aan onze situatie aangepast om de tuin eetbaar, maar ook als heel mooi te ervaren. Dat kan in 5 stappen. Ik heb hiervoor het boek :’the Beautiful Edible Garden‘ van Leslie Bennet & Stefani Bittner gebruikt. Een zeer inspirerend boek waarbij je gaat watertanden bij het lezen van alle heerlijke gewassen in een siertuin. Je eigen mooie eetbare tuin te maken is makkelijk, als je weet hoe! Door in de stad en dicht bij huis voedsel te verbouwen worden we weer bewust van de herkomst van voedsel. Gewassen kweken kan in de tuin, maar ook op het dak, gevel of balkon. Je eigen mooie eetbare ’tuin’ maken is gemakkelijk als je eenmaal weet hoe en dat ga ik je nu vertellen.
stap 1; arrangeer beeldbepalende elementen in je tuin.
Om een tuin te creëren die zowel mooi als productief is, moet jij je slim met de ruimte van je tuin omgaan. Op deze manier kunt je doelbewust elementen aan je tuin toevoegen en je doel bereiken om een tuin te creëren die echt voor je werkt.
De locatie van vaste tuinelementen zoals terrassen, zithoeken, paden, hagen, beplantingsbedden en gazons moet eerst worden bepaald. Als je eenmaal hebt bepaald hoe je ze wilt rangschikken, dan is dat de basis van de inrichting van je tuin. Deze permanente elementen bepalen de ruimte en hoe je je erin beweegt. Zorg ervoor dat je eerst tevreden bent met hoe ze in jouw tuinstijl en voedselambitie passen en jou daarbij helpen.
plantbedden
Dit zijn de tuinruimtes waar jouw planten zullen groeien. Plantbedden krijgen een plek door ingesloten vaste elementen en paden. De beplanting kan ingevuld worden als sier-, gemengde sier- en eetbare en eenjarige groente. Als je de luxe hebt om helemaal opnieuw te beginnen, zijn de eerste permanente elementen die je moet plaatsen je plantbedden. Als u met een bestaande lay-out werkt, ga je als eerste een besluit nemen over het toevoegen of wijzigen van plantbedden.
patio’s en paden
Patio’s en paden vormen de tuin, creëren verschillende plekken in de tuin en leiden jou er naar toe. Als je helemaal opnieuw moet begint, bedenk dan voor hoeveel mensen de patio en de paden gebruikt kunnen gebruiken, voor welke gebruikswaarde ze dienen en van welk materiaal ze worden gemaakt. Een pad kan je naar een terras, tuinbank of tuinhek leiden – of kan zelfs gewoon een rond pad zijn met een gedefinieerd begin en einde.
Kies één materiaal voor een pad, en hou het bij 1 of 2 materiaal soorten. Dit geeft je tuin een samenhangend geheel. Patio’s en paden kunnen van verschillende materialen worden gemaakt, maar het is het beste om doorlatende oppervlakken in de tuin te gebruiken, zodat regen en ander water via het oppervlak naar de bodem eronder kan infiltreren. Zo houdt jij water op je erf in plaats van dat het in regenwaterafvoeren verdwijnt.
De fruitbomen en andere diepgewortelde planten hebben toegang tot het grondwater, waardoor de tuin minder behoefte heeft aan irrigatie. Om deze redenen zijn doorlatende opties zoals grind, afgebroken graniet en straatstenen met niet-gemetselde ruimtes ertussen meestal betere keuzes dan beton of tegels. Gebruik grind of straatstenen voor hoofdtoegangspaden, omdat deze waterdoorlatend zijn. Bodem bedekkende kruiden groeien vaak in de ruimte tussen de pad klinkers en dat is alleen maar fijn. Laat de natuur zijn gang gaan.
gazon
beslissen of jij een gazon in je tuin wilt laten groeien, is een belangrijke beslissing. Gazons nemen veel zonnige ruimte in beslag die anders zou kunnen worden gebruikt voor het verbouwen van voedsel; de meeste traditionele gazongrassen hebben zomers veel water nodig en ook veel onderhoud. Er zijn manieren om je gazon om te zetten naar een productievere invulling. Bedenk eerst hoe groot jouw gazon werkelijk moet zijn. Een eenvoudige optie om meer ruimte te creëren, is door simpelweg de grootte van je gazon te verkleinen. Als je de plantbedden die eraan grenzen uitbreidt, kun je volop groenten kweken en ook de de bijen blij maken met aantrekkende vaste (eetbare) planten.
Bij het kweken van eetbare planten naast een gazon, is het belangrijk om je gazon-onderhoud op biologische methode uit te voeren. Dus geen kunstmest, of mos doder etc. Je wilt geen giftige chemicaliën in het voedsel dat je gaat eten uit de tuin. Er zijn ook alternatieven voor een traditioneel gazon die nog steeds een open uitstraling en ruimte voor gezinsrecreatie opleveren.
Denk aan een gazon met laagblijvende kruiden, zoals kamille, een bodembedekker die luistert naar de naam duizendblad of tijm. Al deze bodembedekkers trekken bestuivers zoals bijen aan, dus doe dit alleen als kijk groen, en niet als speelgras. Als het gazon niet nodig is voor recreatieve doeleinden, zijn deze kruidenalternatieven een geweldige manier om een open uitstraling te krijgen en tegelijkertijd meer leefgebied voor nuttige insecten te creëren en de productiviteit van je tuin te verhogen.
stap 2: stel aandachtspunten vast
Nadat jij de vaste elementen van je tuin hebt staan, is de volgende stap het vaststellen van de aandachts- of ankerpunten. Een ankerpunt is waar het oog tot rust komt in een tuin. Ze helpen een tuin richting en energie te geven. Je hebt keuze uit vele mogelijkheden: een zitplaats, een fontein, een stukje tuinkunst, een enkele bijzondere ‘exemplaar’ plant of boom, een centraal beplantingsperk- of zelfs een moestuin.
De sleutel is echter dat je ankerpunt iets blijvends moet zijn dat speciaal of mooi is. Denk bij het bepalen van het middelpunt van je tuin na over waar jij van houdt en regel vervolgens de rest van je ontwerp om het te benadrukken. Je kunt dit doen door een pad naar je ankerpunt te maken, het te omringen met laagblijvende planten of het een achtergrond te geven van monochromatische planten zodat het opvalt. Ankerpunten trekken de aandacht doordat ze een ander materiaal, kleur of hoogte hebben dan hun omgeving.
Ankerpunten moeten in verhouding staan tot de schaal van de tuin en een afspiegeling zijn van de door jou gekozen tuinstijl. Hoe groter je tuin, hoe groter je middelpunt kan zijn. Je kunt ook een ankerpunt gebruiken om het gevoel van ruimte in je tuin te versterken. In kleinere tuinen bijvoorbeeld, zal een ankerpunt aan het einde van het langste uitzicht van de tuin – in plaats van in het midden van de tuin – een ruimer gevoel creëren. Wat je ook kiest, een ankerpunt bepaalt het karakter van de ruimte en geeft al het andere in de tuin een referentiepunt
stap 3: positie anker-planten
Samen met jouw permanente ankerpunten, zijn ankerbeplantingen het structurele raamwerk waarop de rest van jouw tuin is gebaseerd. Deze ankers bepalen je tuin door de seizoenen heen. Zelfs in de winter, wanneer bladverliezende planten hun bladeren verliezen en terrasmeubilair wordt opgeborgen, moeten er sterke elementen aanwezig zijn die visueel interessant zijn en die de basislijnen en stroom van uw tuin behouden
Gebruik vaste planten als de ankers. Ze moeten groenblijvend zijn of, als ze bladverliezend zijn, moeten ze een ander element bieden, zoals een hoge of sterke takstructuur. Veel fruitbomen werken goed voor het doel. Groenblijvende planten in een haag kunnen ook dienen als ankerplant in je het tuinontwerp.
stap 4: voeg (eetbare-) planten toe
nadat je klaar bent met het plaatsen van de permanente beeldbepalende elementen en het verankeren van planten in je tuin, bent je klaar om extra planten te kiezen die mooi en productief zijn. Deze planten zijn eetbaar (zoals rabarber, artisjok, asperges, citroengras en bessen), eenjarige groenten (zoals paprika’s, aubergines, snijbiet, uien en selderij) kruiden en bloemen die jij aan de resterende ruimte in je plantbedden toevoegt.
Net zoals jouw eetbare planten voor jou werken, werken bestuivers-aantrekkende planten ook voor jouw eten. Ze bieden een plek voor de bestuivers en nuttige insecten die jouw eetbare planten vormen. Bestuiving is wat er gebeurt wanneer stuifmeel wordt overgedragen van de mannelijke delen van een plant naar de vrouwelijke delen. Zonder dit zou de ontwikkeling van nieuwe zaden en fruit niet plaatsvinden. De meest effectieve manier voor stuifmeel om zich van bloem naar bloem te verplaatsen, is wanneer het wordt gedragen door insecten, ook wel bestuiving genoemd. Bestuivers zijn onder meer bijen, vlinders, kevers, mieren en soms ook vogels. Zelfs planten die op de wind kunnen reageren om stuifmeel te verspreiden, zullen de productie aanzienlijk verhogen als ze steun krijgen van bezoekende bestuivers.
Een gezonde tuin heeft ook een hele reeks nuttige insecten nodig om ongewenst tuinongedierte te bestrijden. Nuttige insecten is een algemene term die de bovenliggende bestuivers omvat en ook insecten die zich richten op tuin-ongedierte zoals bladluizen of mijten. Deze plaagverdelgers zijn lieveheersbeestjes, groene gaasvliegen, bidsprinkhanen, sluipmoordenaars en sommige vliegen en wespen. Omdat deze reeks insecten helpt om elkaars populaties onder controle te houden, kun je geen gezond tuinecosysteem hebben zonder deze nuttige insecten.
Gelukkig zijn de planten die aantrekkelijk zijn voor je lokale nuttige insecten en hen naar jouw tuin lokken, ook aantrekkelijk voor ons – we houden allemaal van bloemen! Er zijn zoveel bestuivers-aantrekkende bloemen om uit te kiezen, zoals duizendblad. Duizendblad is het echte werkpaard van de tuin. Een mooie, meerjarige laagwaterplant, verkrijgbaar in een breed scala aan kleuren en trekt lieveheersbeestjes, gaaswantsen, zweefvliegen, bijen en meer aan. Naast traditionele meerjarige bloemen om bestuivers aan te trekken, kun je in de hele tuin kruiden kweken en laten bloeien.
vergeet niet om enkele van de bloemen op te nemen waar je echt van houdt, zelfs als het geen favoriete bloemen van bestuivers zijn. Dahlia’s, hortensia’s, narcissen en tulpen hebben allemaal een plekje in uw tuin als u van ze houdt. Meng ze met bloemen waar bestuivers ook van houden voor een mooie, productieve en gezonde tuin. Het is gemakkelijk om te doen, ongeacht de door u gekozen tuinontwerpstijl, omdat er zoveel bloemen zijn om uit te kiezen.
stap 5: vul het op met bodembedekkers en lage beplanting
De laatste stap is het opvullen van ongebruikte ruimtes met bodembedekkers en laagblijvende planten. Ze worden in de hele tuin herhaald en zijn een effectieve manier om een evenwichtige en samenhangend beeld in jouw tuin te creëren. Gebruik in plaats van sierplanten laagblijvende meerjarige kruiden en eetbare planten als bodembedekkers in je tuin. Bodembedekkende kamille onder een fruitboom kan worden herhaald tussen plavuizen in een pad. Als je in een deel van de tuin een bont geel en groen siergras gebruikt, herhaal dan datzelfde kleurenschema met een bonte citroentijm.
Steek je groene handen uit de mouwen.
geïnspireerd door het 5 stappenplan van Leslie Bennet & Stefani Bittner, ga dan nu aan de slag. Als jij je nog onzeker voelt over het ontwerpen van je eigen tuin, lees dan dit blog eerst nog even voor en dan ben je klaar om je aantrekkelijke eetbare siertuin aan te leggen.
