jij hebt een droom?
Stel je eens voor dat je heel veel hoogwaardig lokaal voedsel kunt verbouwen, op een gemakkelijke en betrouwbare manier. Je hebt geen land nodig, en de kans is groot dat niemand anders in je omgeving dit al doet. Je kunt er een deeltijd inkomen mee verdienen (Blue Economy), of het in stand houden als een buurtvoedselproject met mogelijk Europese subsidie ! Klinkt dit onmogelijk?
concreet
De kwekerij bestaat uit containers of werkruimtes die omgebouwd zijn tot kweekunits. In de kweekunits zit een modulair en duurzaam klimaatsysteem, dat volledig geoptimaliseerd is voor de kweek van paddenstoelen. Deze units zijn CO2-neutraal en circulair. Op het dak van de kwekerij liggen zonnepanelen die in de energiebehoefte zullen voorzien. Het concept is modulair, mobiel en schaalbaar. Hierdoor geef je een boost aan de circulaire economie en de klimaatcrisis waarin we verkeren. Door een lokale kwekerij op te zetten creëer je bewustwording over duurzaamheid, circulaire economie en de waarde van afval.
follow the coffee
De oesterzwammen worden geteeld op koffiedik die jij kunt ophalen bij allerlei cafés, horecagelegenheden en cateringbedrijven in de buurt. Je kunt hun vervolgens weer wekelijks verse oesterzwam leveren en zo een uniek bijdrage gaan leveren aan het lokaal kringloop voedsel product. Oesterzwammen zijn een van de gezondste en meest voedzame paddenstoelen in de natuur. Ze zijn bijzonder smaakvol en bevatten veel vitaminen, mineralen een super rijk aan proteïne.
de oesterzwam in de hoofdrol
Met het kweken breng we een bijzonder product onder de aandacht. Door de zachtheid van de smaak is de zwam in vele gerechten te verwerken en zijn er vele smaken mee te creëren. Deze kenmerken zich door een stevige structuur en zachte aardse smaak en geur. De oesterzwammen zijn gezond en ze smaken super lekker op pizza, in salade, soepen of in bitterbal.
Groei snel, groei overal
Toen ik tijdens een workshop van Siemen Cox van Rotterzwam in 2016 leerde hoe ik oesterzwammen kan kweken op koffieprut, duurde het ongeveer nog een jaar voordat ik het kweken in mijn vingers had. Je leert je zelf beter kennen als je werk met oesterzwammen. Zo moet je hygiënisch te werk gaan, geduld hebben en doorzettingsvermogen tonen. Maar oesterzwammen kweken is niet moeilijk!
thuis gekweekt
En wauw, wat groeien ze snel de oesterzwammen! Dit is de gemakkelijkste soort om mee te beginnen. Je kun je binnen 3-4 weken een volledige productie kweken van begin tot eind. Maar uiteindelijk kunt je elk gewas als dit kweken, iedere week van het jaar! Dat is goed nieuws. Koffiedik is namelijk altijd voorradig en het is GEEN AFVAL, maar een grondstof om oesterzwammen op te kweken ( Blue Economy) . Het uitgewerkte substraat dat overblijft na het groeiproces van de oesterzwammen, kun je weer gebruiken als compost voor de moes- of geveltuin.
alleen maar voordelen
Daarnaast wordt de koffiedik lokaal verwerkt, wat kilometers CO2-uitstoot scheelt. Oesterzwam kweek draagt ook bij aan het verhogen van het aanbod van plantaardig voedsel, wat ook weer goed is voor het milieu. Paddenstoelen zijn
uitstekende vleesvervangers en waar voor één kilo rundvlees 15.000 liter water
nodig is, heeft een kilo oesterzwammen minder dan 5 liter nodig.
hulde aan de oesterzwam
Als je begint met kleinschalige lokale paddenstoelen-teelt dan zul je ervaren
dat je paddenstoelen zoveel beter zijn zijn dan wat je ziet liggen in de schappen in de buurt-super.
De 3 belangrijkste stadia van de paddenstoel
Paddenstoelen hebben iets mysterieus, alleen al op de manier waarop ze groeien en zich vermeerderen. Door zelf padenstoelen te kweken is het mogelijk om de ontwikkeling en de groei van de paddenstoel te volgen. Het is fascinerend om te zien dat er uit het substraat, kleine bolletjes en vervolgens grote paddenstoelen ontstaan. De paddenstoel heeft 3 belangrijke groeistadia gedurende het groeiproces. Ieder stadium vereist een andere omstandigheid en ruimte.
Fase 1: entfase in de mengruimte
De ent-fase wordt opgestart in de mengruimte. Dit is een schone ruimte waar je het oesterbroed * mengt met koffieprut en kalk. Dat noemen we het enten van het substraat, waarbij de koffieprut het substraat is. De ingrediënten van oesterbroed, koffieprut en kalk worden gemengd en verpakt in een plastic zak met gaatjes.
*
Mycelium is het vegetatieve deel van de schimmel, het witte web dat langzaam ontwikkelt via een substraat. Om een plek te maken om magische paddenstoelen te kweken, moet je een milieu creëren waarin mycelium kan ontwikkelen en groeien. Om paddenstoelen te kweken heb je eerst wat paddenstoelen broed nodig. Broed is simpelweg elk substraat (zoals rogge of houtsnippers) waar het mycelium van jouw paddenstoel volledig gekoloniseerd is.
Fase 2: groeifase in de donkere incubatie- of doorgroei-ruimte
Dan komen de zakken in de donkere incubatie of doorgroei-ruimte terecht met een temperatuur van rond de 18 graden Celsius waarbij je de grond, de bovenste laag teeltaarde in de natuur, nabootst. Dit noemen we de doorgroeiruimte. Hier worden de schimmeldraden gevormd en de koffieprut wordt gebruikt als voedsel door de schimmeldraden opgegeten (incubatie) De zakken blijven hier hangen totdat alle koffieprut is ‘opgegeten’ door de zwamvlokken.
Fase 3: Vruchtvormingsfase in de fruitruimte
Fasen 1 en 2 kunnen in veel verschillende ruimtes worden gedaan met
enige basisuitrusting , zoals een composttrommel, werkbank, rekken en een paar voorwaarden zoals het gemakkelijk & goed kunnen schoon houden en, in het geval van de incubatie-ruimte, gemakkelijk op temperatuur te houden rond 20-24C.
In de fruitruimte wordt de gekoloniseerde zak blootgesteld aan licht en frisse vochtige lucht. De vochtigheid en een beetje licht zorgt ervoor dat de paddenstoelen ‘fruit’ gaan vormen. Van de verschillende fasen is fase 3 het lastigst om te organiseren, maar zeker niet onmogelijk.
Voor minder dan € 1000 kun je een fruitruimte bouwen. De kweekruimte kostte slechts 2 dagen om op te zetten en kost minder van € 1500. De grootte van de ruimte die je nodig hebt, hangt van veel factoren, zoals de hoeveel paddenstoelen die je wilt kweken, wat voor oplossing je kiest om je fruitkamer te bouwen, zoals op de V & A’s, en welke opties jij tot tot je beschikking wilt hebben.
Als richtlijn: als je alles goed hebt geoptimaliseerd, zou je in staat zijn om tot wel 50 kg paddenstoelen per week te kweken in een ruimte van ongeveer 30m2, inclusief alle 3 hierboven genoemde ruimtes.
Misschien wil je er niet zoveel kweken omdat je dan ook zoveel tijd kwijt bent.
Want het is veel werk om zoveel kg bij elkaar te kweken. Als richtlijn: het duurt ongeveer 10-15 uur per week om 10 kg oesterzwammen op een normale wekelijkse cyclus te kweken. Het enige wat je nodig hebt is eigenlijk alleen een wateraansluiting en elektriciteit (zonnepanelen) en een luchttoevoer naar en van de kweekruimte.
hoe start jij je eigen mini oesterzwammen kwekerij?
Je ziet tegenwoordig steeds meer kleine schaal oesterzwammen kwekerijen die top kwaliteit oesterzwammen leveren aan de buurt. In vijf stappen kun jij binnenkort ook je eigen buurt voorzien van oesterzwammen. Waarom wachten als je vandaag al beginnen kunt?
1. zoek een plek
Er staan tegenwoordig veel winkels en bedrijfswoningen leeg die je tegen
een lage huur of zelfs gratis kunt krijgen. Zo heeft Rob Hermans van Zwamburg in Schimmert een goedkope locatie gevonden aan de voet van de watertoren.
Je kunt ook gebruik maken van een garage, een kelder, een niet meer in gebruik zijnde toiletgebouw, een slurf van Schiphol, of zelfs een vliegtuig, bus of een zeecontainer. Maar ook geïntegreerd in een restaurant zoals een open keuken, maar dan een “open paddenstoelen kwekerij” is een optie.
2. maak een ontwerp
Als je eenmaal een idee hebt waar jij je mini kwekerij zou kunnen plaatsen
dan kun jij je een beeld vormen van je mini oesterzwammen kwekerij. Dan wordt het tijd voor een ontwerp. Er zijn zoveel verschillende manieren om je opstelling te ontwerpen afhankelijk van de ruimte die je hebt en je budget,
3. bouw je mini paddenstoelen-kwekerij
Als je eenmaal je ontwerp hebt gekozen, wordt het tijd om je groen handen uit de mouwen te steken en beginnen met bouwen. Er zijn veel zaken waar je gedurende de bouw op moet letten, meer dan ik hier kwijt kan, maar als je wel geld hebt en geen 2 rechter handen kunt ook een complete ingerichte container bestellen bij Rotterzwam.
4. begin met kweken
Low-tech paddenstoelen teelt van GroCycle is een methode waarvoor je geen grote, dure en energie-intensieve apparatuur nodig hebt, die normaal worden gebruikt in commerciële paddenstoelenkwekerijen, zoals het filmpje hieronder laat zien. Normaal gesproken zijn de substraatingrediënten zoals stro of zaagsel verhit tot hoge temperaturen om ze te pasteuriseren en alle concurrerende organismen te doden. De Low-tech methode omzeilen deze stap of vinden energiezuinige manieren om hetzelfde resultaat te bereiken.
dit is de verhouding van de Low Tech mix
• 3 kg vers koffiedik
• 600g gefermenteerde stro
• 300 g oesterbroed
GrowCycle
Jij teelt oesterzwammen op koffiedik dat al reeds gepasteuriseerd is. of je maakt gebruik van zaagsel pellets die al gepasteuriseerd zijn door de hitte die ontstaat tijdens hun productie, of stro dat ook gemakkelijk gepasteuriseerd kan worden door het weken in een fermentatie koud waterbad.
beknopte instructie
- Maak het werkoppervlak, de mengbeker en de gebruiksvoorwerpen schoon met alcohol.
- Weeg alle materialen af voordat je begint te mengen
- Meng grondig, breek de stukken mycelium en de koffieklonten
- Vul de kweekzakken en sluit ze af
- Incubeer 2-3 weken in warme (20-24C) in een donkere ruimte
- Snij gaten in de zakken en plaats de zakken in de fruitruimte
- (vochtige, frisse lucht)
5. Oogst en verkoop
Oesterzwammen zijn verreweg het gemakkelijkst om mee te beginnen,
en deze soort kun je heel betrouwbaar kweken met hoge opbrengsten.
Stel je nu voor dat je eerste zakken goed zijn gekoloniseerd en na 2-3
weken leg je ze in je nieuwe vruchtkamer. Je ziet kleine paddenstoelknopjes verschijnen en dan groeien ze de tent uit. Ze verdubbelen elke dag in grootte, totdat ze prachtige paddenstoelen zijn en klaar zijn om te oogsten.
People en Planet
Het versterkt de samenwerking in de buurt. Door koffiedik in te zamelen blijft
het waardevol. De oesterzwammen vormen een duurzame voedselkeuze,
voedselkilometers of dierenleed zijn niet nodig. Het kweken van eetbare zwammen heeft geen landbouwgrond nodig en ook niet veel water. Er is geen afval en dat is een besparing in kosten en CO2 Dit hele proces maak jij inzichtelijk voor klanten, relaties, medewerkers en de rest van de wereld.
De effecten van je eigen paddenstoelenkwekerij op een rijtje:
– Samen creëren je meer samenwerking in de buurt
– Je maakt de food-afdruk kleiner door lokaal voedsel te kweken
– Je eet gezond voedsel uit de buurt
– Je kweekt vleesvervangers
– Je creëert bewustwording in de buurt voor een circulaire levensstijl
en nu in actie komen!
Ga aan de slag en begin NU al met het kweken van oesterzwammen op koffieprut. Dat kan door een zwambox in de webshop te bestellen, om een workshop aanrecht agrariër met mij te gaan doen of een zwamcafé organiseren, of roep mijn hulp in om je initiatief vorm te geven.
