De meteorologische herfst is begonnen, dus trekken liefhebbers van paddenstoelen er weer op uit. Zij plukken ze in het bos, in de berm of in een parkje.De paddenstoelen schieten letterlijk uit de grond en dat nodigt uit tot plukken. In landen als Italië is het zoeken van eetbare paddenstoelen een echt familie-evenement. Het paddenstoelenseizoen kan daar dan ook niet lang genoeg duren. Hier in Nederland zijn we nog al afwachtend. Nederlanders zijn fungofoben en Italianen fungofielen, De paddenstoel is bezig met haar charme offensief in Nederland!

Waarom zou je zelf je eigen paddenstoelen willen kweken?

Deze vraag wordt me vaak gesteld. Het antwoord is eenvoudig. Het is gewoon ontzettend leuk om te doen en om te zien hoe je eigen voedsel groeit. Bovendien zit er een aantal voordelen aan het kweken van paddenstoelen: Verser krijg je ze niet,, ze groeien immers in je tuin of schuur en je hoeft er niet voor op pad of naar de supermarkt. Je kunt ze niet verwisselen met giftige paddenstoelen. Ze zijn gezonder dan de paddenstoelen uit de winkel. Je beschikt altijd over een voorraad paddenstoelen. Je hoeft geen toestemming te vragen aan de landeigenaren of boswachters om paddenstoelen te plukken. Je kunt je eigen tuinafval recyclen en omzetten in lekkere paddenstoelen. Het is vrij makkelijk om te doen. Bovendien zijn paddenstoelen fantastische vleesvervangers, ze besparen een hoop CO2 en Water in de productie. .

waar begin je mee?

Dat is eindelijk de belangrijkste vraag. begin met jezelf af te vragen of je wel paddenstoelen wilt kweken. Uit enthousiasme kun je wel iets opstarten, maar dan blijkt dat je toch enig geduld moet hebben. Je moet kunnen wachten op het eind resultaat. Dat duurt namelijk nog wel even. Bij paddenstoelen telen is het net als bij groente kweken in de moestuin. wat je zaait, zul je na enige tijd oogsten. Alleen bij paddenstoelen zie je niet direct of je ook een oogst zult krijgen. Dat ligt aan een aantal factoren, zoals bijvoorbeeld de dikte van de houtmassa of het substraat waar je mee werkt. Je moet het dus echt willen en veel geduld hebben. Daarnaast moet je gestructureerd en hygiënisch werken.

welke soorten wil je kweken?

Er zijn verschillende soorten eetbare paddenstoelen verkrijgbaar die je zelf kunt kweken. Ik beperk mij tot de enkele soorten waarvan het kweken niet al te veel moeite kost zoals de grijze oesterzwam, de shiitake en de koningsoesterzwam.

wat heb je nodig?

De eerste keer dat ik zelf paddenstoelen ging kweken, deed ik dit op een substraatpakket. Substraat is een verzameling voor samengestelde voedingsbodems waar alle benodigdheden in zitten om paddenstoelen te telen. Substraat kan bestaan uit beuken-zaagsel, stro, compost met paardenmest of houtsnippers. Meestal wordt er aan substraat extra zetmeel in de vorm van meel of graankorrels toegevoegd. Dit verhoogt de opbrengst aan paddenstoelen per kilo substraat. Mijn volgende stap was het kweken op stro en dit heb je er bij nodig:
– stro
– broed van oesterzwammen of hoge kwaliteit substraat met oesterzwam mycelium
– grote kuip
– grote oude pan
– kokend water
– beschutte plek om het substraat te laten doorgroeien

Stap 1: Strobroed kopen

Terwijl deuvelbroed geschikt is voor het kweken van oesterzwammen op hout, heb je voor het kweken op stro strobroed nodig. Strobroed kan broed zijn dat al stro bevat, of bijvoorbeeld roggebroed. Dat laatste is ook gemakkelijk te mengen met stro (hierover later meer). Terwijl de schimmel bij deuvelbroed in de deuvels zit, is dat hier het geval met het stro of de rogge. Ook bij strobroed (ook wel ‘normaal’ broed) sla je een stap over in het proces van planten. De sporen voor de oesterzwammen zijn al aanwezig. Het geven van goede zorg is het enige wat de sporen nog nodig hebben.

Stap 2: Hoeveelheid stro

De hoeveelheid stro die je nodig hebt hangt af van de hoeveelheid strobroed die je wilt laten groeien. Er zijn om te beginnen twee soorten stro: ongehakseld en gehakseld stro. Ongehakseld stro is normaal stro en gehakseld stro is stro dat wat fijner gehakt is. Wanneer je stro wilt kopen kun je dit prima bij de dierenspeciaalzaak doen. Het stro wat je daar kunt kopen voor huisdieren is stro dat je goed kunt gebruiken voor het kweken van jouw oesterzwammen. Een bijkomend voordeel bij het halen van stro bij de dierenspeciaalzaak, is dat je hier vaak wat kleinere verpakkingen kunt krijgen. Wanneer je stro koopt bij bijvoorbeeld een bouwmarkt kom je al snel met grootverpakkingen van minstens 5 kilo thuis. Één liter strobroed heeft ongeveer 10 kilo droog stro nodig. Voor roggebroed geldt één liter broed op 2,5 kilo droog stro.

Stap 3: Voorbereiden van het stro

Strobroed kun je niet zomaar toevoegen aan droog stro en vervolgens wachten tot er iets gebeurt. Stro heeft een goede voorbereiding nodig alvorens je het broed gaat enten. Het is belangrijk dat het stro goed vochtig is. Met goed vochtig bedoelen we dat het gewicht van het stro ongeveer twee keer zo zwaar is door het vocht. Om het stro vochtig te maken kun je deze het beste onderdompelen in warm water. Dit water mag goed warm zijn; zo ongeveer rond de 70 graden is perfect. Om het stro gemakkelijk vochtig genoeg te krijgen, kun je dit in een bak leggen. Hier doe je vervolgens het warme water bij en laat je het stro in de bak zo’n vier uur weken. Daarna is het tijd om uit te lekken. Het stro is nu klaar voor het enten.

Stap 4: Enten van het strobroed

De manier waarop je het strobroed kunt enten verschilt per strosoort.

Enten op ongehakseld stro (een strobaal)
Wanneer je een hele strobaal hebt gekocht (van 20 kilo) dan heb je als het goed is ook twee zakken strobroed gekocht. Om de strobaal te enten maak je met een stok om de 15 centimeter gaten aan de bovenkant van de baal, als deze plat op de grond ligt. Dit gaat het makkelijkst wanneer je dit langs de touwen doet waarmee de strobaal bij elkaar gehouden wordt. Doe dit ook aan de onderkant van de baal. Wanner alle gaten zijn gemaakt is het tijd om het broed erover te verdelen. Wanneer je het broed over de verschillende gaten aan de boven- en onderkant van de baal hebt verdeeld is het tijd om de strobaal in te pakken. Dit kun je het beste doen met doorzichtig plastic. Zorg er wel voor dat het echt strak om de baal heen zit. De onderkant hoef je niet in te pakken.
Is de strobaal netjes ingepakt? Prik dan om de 40 centimeter een gat in het plastic. Dit zal de schimmel in het strobroed helpen met ademen.

Enten op gehakseld stro
Wanneer je gebruik maakt van gehakseld stro (of gewoon stro dat niet in een vaste strobaal zit) zul je anders te werk moeten gaan. Nadat het stro vochtig genoeg is verdeel je het broed door het stro heen. Meng het geheel goed. Wanneer het strobroed en het stro goed zijn gemengd is het tijd om ook deze in te pakken in plastic. Ook hier is doorzichtig plastic fijner, aangezien je dan goed in te gaten kunt houden wat er gebeurt, maar je kunt ook altijd gebruik maken van vuilniszakken. Druk het plastic goed aan en zorg dat er weinig lucht meer in zit. Vervolgens prik je ook hier een aantal gaten in het plastic.

stap 5 doorgroeien

Na ongeveer 3 weken is het stro doorgegroeid met de wit gekleurde myceliumdraden van de oesterzwam. Je kunt het proces goed volgen door de doorzichtige zakken. Na een week zie je myceliumdraden zich al verspreiden door het stro. Mocht je een andere kleur zien, bijvoorbeeld oranje of groen, dan is de zak besmet en moet je hem direct weggooien.

stap 6 prepareren voor de oogst

Als de zakken geheel doorgroeit zijn, wil de oesterzwam paddenstoelen gaan vormen. Je moet de zakken nu op een plaats zetten waar daglicht naar binnen valt of waar je kunstmatig kunt belichten. Licht zorgt ervoor dat de paddenstoelvorming sneller gaat. Maak met een scherp mes enkele sneden van 5 cm in de zak. Door deze sneden zal de oesterzwam paddenstoelen gaan vormen. Besproei de openingen elke dag met een plantenspuit.

stap 7 oogsten

De paddenstoelen groeien razendsnel. Je kunt ze letterlijk elke dag een paar centimeter zien groeien. Binnen acht tot 10 dagen zijn de paddenstoelen klaar om geplukt te worden Oogst de oesterzwammen als ze 8 tot 9 cm groot zijn. Na de oogst kunnen er nog enkele volgen. Wat moet je hiervoor doen? Maak de gaten flink nat en plak ze vervolgens af met tape. Snijd een week later met een scherp mes nieuwe gaten in de zak. De oesterzwam zal daar nieuwe paddenstoelen gaan vormen. Herhaal dit proces totdat er niets meer gebeurt. Daarna kan het stropakket op de composthoop.